JUS standardizacija
162
tembra 1970. objavljena Uredba o osnivanju Etiopskog zavoda za standardizaciju (EST). Time je stvorena osnova za organizovanje Zavoda i početak njegovog rada. ESI je samostalna ustanova etiopske vlade sa ciljem da donosi etiopske standarde (ES) koji mogu biti obavezni i neobavezni, da obezbeđuje primenu standarda, uvede znak usaglašenosti proizvoda sa standardima i stara se o unapređenju standardizacije i kontrole kvaliteta u zemlji.
Obrazovanje i rad Saveta za standardizaciju
Savet za standardizaciju (Standards Board) je rukovodeće telo ESI sastavljeno od 9 članova-predstavnika najzainteresovanijih ministarstava, zatim univerziteta kao i Trgovinske komore, sa Ministrom trgovine i industrije, odnosno njegovim delegatom, na čelu.
Odmah posle njegovog formiranja, Savet je u periodu od novembra 1970. do kraja aprila 1971. održao četiri sastanka na kojima je usvojio i odobrio sledeća dokumenta: referat o osnovnim pojmovima standardizacije, njenim ciljevima, koristima od njene primene i dosadašnjem razvoju, zatim nacrt budžeta za 1971/72, Pravilnik o dužnostima i funkcijama ESI sa njegovom organizacionom shemom, Pravilnik o radu ESI na pripremi i objavljivanju etiopskih standarda (ES), Poslovnik o radu Saveta ESI, Poslovnik o osnivanju i radu tehničkih komiteta, Uputstvo o oformljenju i formulisanju ES, Uputstvo o klasifikaciji i numerisanju ES, Referat o prioritetima i opštem planu rada, Program rada 1970/71, kao i Finansijsko-administrativni pravilnik.
Savetu su takođe podneti na razmatranje i saglasnost nacrti Pravilnika o objavljivanju etiopskih standarda i Pravilnik o znaku usaglašenosti karakteristika proizvoda sa etiopskim standardima (Standards Mark) koji će potom biti podneti Ministru trgovine i industrije sa preporukom na odobrenje i objavljivanje.
Tehnički komiteti
Na bazi desetak postavljenih kriterija utvrđeni su prioriteti, pa je programom rada 1970/71 predloženo Savetu, da u ovoj početnoj fazi donese odluku o osnivanju tri tehnička komiteta i to: za osnovne standarde, za poljoprivredu i prehrambene proizvode i za građevinske materijale. U okviru tehničkih komiteta predviđeno je obrazovanje potkomiteta i radnih grupa. Pošto su određene ustanove i organizacije već pozvane da imenuju svoje predstavnike kao članove tehničkih komiteta, održavanje prvih sastanaka predviđeno je za maj 1971.
Osposobljavanje kadrova
Od maja 1970, inženjerima u Odeljenju za standardizaciju, a kasnije u ESI, davana su osnovna znanja o standardizaciji kroz usmena uputstva i informacije prema unapred utvrđenom planu, a
STANDARDIZACIJA
a —————–——1—- — _— —___ __________________ ____ ____ ___ TT CL.
kasnije kroz diskusiju pripremljenih propisa, uputstava, referata, plana rada i drugih dokumenata sastavljenih radi pravilnog funkcionisanja ESI. U cilju upotpunjavanja teorijskog znanja i dobijanja šireg praktičnog iskustva, UNIDO je u okviru programa tehničke pomoći obezbedio takođe stipendije za etiopske stručnjake, koje će biti korišćene u nekim evropskim zemljama. Etiopska vlada je prihvatila i ovaj oblik tehničke pomoći UN, te su kandidati za stipendije već predloženi.
U novembru 1970. održan je u Adis Abebi sedmodnevni Seminar o standardizaciji koji su zajednički organizovali UNIDO/ECA za učesnike iz afričkih zemalja engleskog jezičkog područja (Etiopije, Gane, Kenije, Nigerije, Sudana, Tanzanije, Zambije, Ugande i Istočno-afričke zajednice). Na Seminaru Je održano 8 referata, među kojima i referat autora članka o regionalnoj standardizaciji. Ostale referate održali su drugi angažovani istaknuti stručnjaci iz nacionalnih organizacija za standardizaciju Velike Britanije, Švedske, Poljske i Indije, kao ı iz Centralnog sekretarijata ISO. Posle vrlo obimne i plodne diskusije po svim referatima, donete su odgovarajuće preporuke.
Na ovom Seminaru učestvovali su i stručnjaci ESI, te je v.d. direktora ESI bio izabran za predsednika Seminara kao predstavnik zemlje-domaćina. Seminar o metfrologiji i standardizaciji u SAD
Kao delegat Afričke ekonomske komisije (ECA) vršilac dužnosti direktora Etiopskog zavoda za standardizaciju (ESI) učestvovao je u februaru t.g. ı na četvorodnevnom Seminaru o metrologiji i standardizaciji u Varentonu (SAD), koji je bio organizovan od strane Nacionalnog biroa za standarde (NBS) a pod okriljem Američke uprave za međunarodni razvoj, Nacionalne akademije tehničkih nauka i Nacionalne akademije nauka. Cilj Seminara bio je da upozna odgovorne stručnjake zemalja u razvoju sa uslugama koje NBS pruža američkoj industriji, zatim da se organiZatori upoznaju sa pogledima učesnika na probleme sa kojima se suočvaju i najzad da se učesnici upoznaju sa mogućnostima NBS u pogledu pružanja pomoći u rešavanju njihovih problema.
Afrički delegat je na Seminaru podneo referat o standardizaciji u Africi, problemima i programima, a takođe i studiju o Etiopskom zavodu za standardizaciju, njegovim zadacima i oblastima eventualne primene tehničke pomoći, koji su — kako referat tako i studija — pripremljeni uz aktivan doprinos autora ovog članka.
Aktivnost u oblasti mera i tegova
U Etiopiji je 1963. godine objavljen Zakon o merama i tegovima, kojim je u zemlji uveden metrički sistem kao jedini zakonski sistem mera. Kasnije, 1967. godine Ministar trgovine i industrije objavio je Pravilnik o merama i tegovima sa ciljem