JUS standardizacija
98
siv u odnosu na Good Middling White, ali nije jači (dulled) od najtamnije (darken) bale stepena Strict Low Middling White.
Strict Middlingı Gray (SMGray) je pamuk po pripremi i količini lišća i drugih primesa jednak stepenu Strict Middling White, po boji je više siv u odnosu na Strict Middling White ali jači od najtamnije bale stepena Low Middling White. Middling Gray (MG) je pamuk po pripremi i količini lišća i drugih stranih primesa jednak stepenu Middling White, po boji je više siv u odnosu na Middling White ali nije po boji jači od najtamnije bale stepena Strict Good Odrinary White. Strict Low Middling Gray (SLMGray) je pamuk po pripremi i količini lišća i drugih stranih primesa jednak stepenu Strict Low Middling White, po boji je više siv u odnosu na Strict Low Middling White ali nije po boji jači od najtamnije bale Good Ordinary White.
Below Grade Cotton (pamuk ispod stepena) je pamuk po stepenu niži od najnižeg stepena grupe boja a primenjuje se u zvaničnim standardima za aplend pamuk. Ako se klasiraju — razvrstavaju takvi uzorci pamuka onda se u zapisnik. o klasiranju za stepen unosi izraz Below Grade (ispod stepena). Isto tako pamuk može biti opisan u zapisniku o klasifikaciji unošenjem u rubriku za primedbe (remarks) sledećih izraza:
Below Good Ordinary,
Below Low Middling Spotted, Below Low Middling Tinged, Below Middling Yellow Stained, Below Strict Low Middling Gray.
Standardi za ocenjivanje stepena dugovlaknatog američko-egipatskog pamuka (pima)
Dugovlaknati američko-egipatski (pima) pamuk ima, u odnosu na aplend pamuk dublju žutu boju i različit sadržaj lišća i drugih stranih primesa. Egreniranje na mašinama sa valjcima utiče na pripremu (preparaciju). Priprema ima za posledicu grupisanje vlakana u pramenje.
Sadašnji standardi su izrađeni u oblika etalona za devet stepena. Stepeni su označeni brojevima i to: No 1, No 2, No 3, No 4, No 5, No 6, No 7, No 8, No 9. Svaki stepen predstavljen je sa šest uzoraka smeštenih u jednu kutiju.
Pamuk koji po kvalitetu je ispod stepene No 9, označen je stepenom No 10 i opisan.
Postupak razvrstavanja pamuka prema etalonima
Razvrstavanje uzoraka severoameričkog aplendi njemu sličnog pamuka biljke gosipium hirsutum VIŠI se prema zvaničnim standardima SAD za stepen američkog aplend pamuka, tzv. univerzalnim standardima — etalonima koji su na snazi. Razvrstavanje dugovlaknatog američko-egipatskog pamuka vrši se po tada važećim zvaničnim standardima SAD za tu vrstu pamuka.
Kada deo uzorka izvučenog iz jedne strane bale jednog dela ima niži stepen nego deo izvučen iz druge strane iste bale razvrstavanje bale će
STANDARDIZACIJA ese === ae aa a e a O O u O OU OT | O O ____O O LO RO OL
biti ono koje je pokazao uzorak sa nižim stepenom, osim ako je posebnim propisima drugačije predviđeno.
Ako se vrednost stepena, zbog prisustva stranih
materija bilo kojeg karaktera ili zbog nepravilnosti
ili grešaka (defekta) smanji ispod stepena prema
etalonima moraju biti utvrđeni i navedcni još i:
— stepen od kojeg i za koji je smanjen i
— faktori kvaliteta ili razlozi za takvo smanjenje vrednosti stepena.
Svaki od etalona za stepen, u kutijama, sastavljen je iz više uzoraka pamuka (6 ili 12) koji se međusobno malo razlikuju u faktorima za stepen, tako da u svakoj kutiji postoji izvestan niz faktora. Dovoljno je da se vrši upoređenje za boju sa jednim etalonom, za količinu lišća i drugih stranih primesa sa drugim a za pripremu sa trećim etalonom iz iste kutije.
Pri upoređivanju uzoraka sa jednim od etalona uzorak mora biti tako savijen da njegova površina ili lice bude što je moguće više slično površini etalona. Uzorak se tada drži sa strane, pored odgovarajućeg etalona i to u takvom položaju da se dobije isto osvetljenje uzorka i etalona. U toku upoređivanja ispitivanog uzorka sa etalonom, lice uzorka u kutiji ne sme se poremetiti (ne sme se rukama dodirivati i vlakna u površinskom sloju pomerati). Klaser treba da pazi i da spreči da u toku razvrstavanja na površinu etalona u kutiji odozgo ne padaju nikakve strane materije u toku razvrstavanja.
Kada kutije sa etalonima nisu u upotrebi, treba ih zatvorene čuvati na pogodnom mestu da se sačuva njihova reprezentativnost.
Postupak razvrstavanja pamuka prema opisnim stepenima
Pri razvrstavanju prema opisnim standardima, uzorak ispitivanog pamuka se uporedi sa etalonom u kutiji koji se po osobinama kvaliteta i drugim osobinama graniči sa uzorkom. Npr. ako je ispitivani pamuk po izgledu Middling Light Spotted, treba ga uporediti sa onim etalonom Middling White ili Middling Spotted da bi bili sigurni da se pamuk po boji nalazi između ovih etalona a da po pripremi i količini lišća i drugih stranih primesa odgovara etalonu Middling White. Ako je ispitivani pamuk po izgledu Middling Spotted, treba ga uporediti sa etalonima Middling White i Middling Tinged kako bi bili sigurni da se pamuk po boji nalazi između navedenih etalona a da po pripremi i količini lišća i drugih stranih primesa odgovara Middling White.
Određivanje srednje vrednosti faktora za stepen pamuka
Češće se dešava da različiti »>lomovi« (»otvaranje«) uzoraka pokazuju male razlike u boji, pripremi, količini lišća i drugih stranih primesa (pokazuju mala odstupanja u faktorima stepena pri postepenom otvaranju — lomljenju — savijanju uzorka koga treba posmatrati). Stepen se u tom slučaju ne sme odrediti na osnovu ni najnižeg-najslabijeg,