JUS standardizacija

108

Kao što se sa slike 1 vidi, ovakvim mjerenjima se može pratiti sagorijevanje u peći, a u vezi s tim ocjenjivati i kvalitet peći s obzirom na zagađivanje atmosfere.

U Zavodu se, dalje, radilo na primjeni metode pri čemu je ustanovljena Bacharach-Baum metoda i konstruisan odgovarajući aparat, tzv. BB-automat (6), prijavljen kao patent br. P-1467/72.

Dobiveni uzorci se porede sa odgovarajućom

Slika 2

zaključak

Pošto se u nas sve više na tržištu pojavljuju sovremene konstrukcije trajnogorećih peći na čvrsto gorivo, od kojih je većina stranih licenci, donesen je 1971. godine standard JUS M.R4.020 koji propisuje zahtjeve kvaliteta ovih peći. U fabričkim tablicama i uputstvima za ovc peći nalaze se podaci o kvalitetu, proizašli iz testiranja sa stranim ugljevima ili malodimnim čvrstim. gorivom kakvo mi još nemamo. Te peći se deklarišu kao pogodne i za naše mrke ugljeve i lignite što ne odgovara stvarnosti. Poied toga, postojeći standard JUS M.R4.020 i DIN 18890 ne ocjenjuju peći sa stanovišta emisije čađi i katrana, dok u tu svrhu danas postoji prihvatljiva i relativno jeftina metoda, koja je uvedena u propise ograničenja emisije iz ložišta u pokrajini Nordrhein Westfalen od 16. 3. 1970. g. i u Odluci grada Sarajeva od 15. VIII 1972. godine.

skalom na osnovu čega se dobiva prosječna koncentracija čađi i katrana u dimnim plinovima, što daje mogućnost ograničenja emisije iz ove peći. Bacharach-Baum metoda je prihvaćena u »Odluci o zaštiti vazduha od zagađivanja u gradu Sarajevu« (7) čime su, prema članu 17, prosječne koncentracije čađi i katrana u dimnim plinovima ograničene na 200 BB jedinica. Odredba po ovom članu primenjuje se počev od 1. IX 1973. godine.

U postojećim uputstvima ne može se naći: — koja vrsta goriva je pogodna za taj tip peći — koliko kapacitet peći odgovara tom tipu goriva.

U toku višegodišnjeg rada na ispitivanju sobnih peći konstatovali smo da konstrukcija većine novih tipova peći nije prilagođena kvalitetu naših vrsta ugljeva koji se spaljuju u njima. Sa našim vrstama ugljeva većina ovih peći ne mogu zadovoljiti postojeće zahtjeve kvaliteta prema DIN 18890 i JUS M.R4.020, iako se prodaju sa »atestima« kao da u svemu potpuno zadovoljavaju.

Kako standard predstavlja presjek stanja nauke i tehnike za određeni period, to znači da se napretkom nauke i tehnike i standard treba da mijenja. Frema tome, pošto je praksa pokazala da su uslovi predviđeni u standardu M.R4.020 već prevaziđeni i da se već postižu rezultati koji su iznad propisanih, pristupilo se reviziji postojećeg standarda. Predlog novog standarda JUS M.R4.020 je završen i stavljen na javnu diskusiju u toku februara 1974. godine.