JUS standardizacija
organizacija rada na standardizaciji u Finskoj
Prevod sa ruskog članka V. Piskulova, objavlienog u časopisu „,Standardi i kačestvo* br 9/1973.
Centralnu organizaciju za standardizaciju u Finskoj predstavlja Savez za standardizaciju, osnovan 1924. godine. Njegova delatnost odvija se prema Zakonu o standardizaciji br. 197 iz 1942. godine, rešenju Državnog saveta br. 169 iz 1966. godine i obnovljenom Ustavu Saveza od 1. aprila 1970. godine.
Glavni pravci aktivnosti Saveza su: koordinacija
radova na standardizaciji, informisanje svih članova
zainteresovanih organizacija i firmi o donetim
standardima ı razvoju saradnje sa inostranim i
međunarodnim organizacijama za standardizaciju.
Finansiranje rada Saveza obezbeđuje se 65% sred-
stvima od prodaje standarda i naplate usluga zain-
teresovanim firmama i organizacijama; 33% daje država, a 2% sredstava ubira se od članarina. Godišnji budžet Saveza iznosi oko 150.000 rubalja
(bez uzimanja u obzir ujedinjenih sredstava grana,
komiteta i radnih grupa na koje otpada glavni deo
rashoda).
U skladu sa Ustavom, zadaci Saveza za standardi-
zaciju Finske mogu se svesti na sledeće:
— da nastupa kao centralna organizacija ujedinjenih grana koje čine standardizaciju Finske,
— da bude glavni predstavnik Finske u međunarodnim i inostranim organima za standardizaciju i da održava veze sa njima,
— da utvrđuje i objavljuje finske nacionalne standarde, — da radi na standardizaciji opšteg karaktera, ne zadirući u kompetencije udruženih privrednih grana,
— da potpomaže istovremeno nacionalnu i međunarodnu standardizaciju,
— da posreduje u širenju nacionalnih i međunarodnih standarda,
— da na zahtev preduzeća daje pravo na korišćenje znaka za robu koja odgovara donetim standardima, saglasno sistemu koji je Savez propisao za znak kvaliteta,
— da inicira predloge za razvoj standardizacije i donosi zaključke po pitanjima koja se odnose na određene oblasti.
Glavni rukovodeći organ Saveza za standardi-
zaciju predstavlja skupština ujedinjenih predstav-
nika članova Saveza, kojih ima 42.
Skupština bira Upravni odbor od šest članova, koji predstavljaju opšte rukovodstvo Saveza. Pod rukovodstvom skupštine i pod Upravnim odborom nalazi se Savetodavna komisija Finske za standardizaciju (21 lice), u čiju nadležnost spada usaglašavanje opštih principa standardizacije i utvrđivanje standarda Saveza. Iz njenog sastava bira se Radna komisija (7 članova) za pripremu pitanja pre njihovog razmatranja na Savetođavnoj komisiji. Na predlog Radne komisije Upravni odbor Saveza osniva tehničke komitete koji su sastavljeni od specijalista različitih struka, a čiji se zadaci sastoje, uglavnom, u razradi opštih i principijelnih pitanja o standardizaciji.
Izvršni organ Saveza — Biro (23 lica) nalazi se pod rukovodstvom Upravnog odbora i Savetodavne komisije. Biro ima svog direktora.
Na osnovu takozvanih sporazuma o saradnji, Biro ostvaruje rukovodeću ulogu nad radom organizacija — članica udruženih grana, tehničkih komiteta Saveza, a, takođe, održava veze s nacionalnim ı međunarodnim organizacijama za standardizaciju. U Birou se četiri tehnička sekretara specijalista, bave koordinacijom radova pojedinih grana, kontaktima s međunarodnim organizacijama, kao i razvojem standardizacije po granama. U 1973. godini podela dužnosti između njih ostvarena je uglavnom tako što je za svakog, prema principu grane, vezan određen broj tehničkih ISO-komiteta, radnih grupa Evropskog komiteta za standardizaciju i Međuskandinavskog sporazuma za standardizaciju INSTA, a takođe ı radnih komiteta Saveza za standardizaciju Finske, udruženih grana i ostalih nacionalnih organizacija za standardizaciju. Osim tehničkih sekretara, u Birou postoje odeljenja za tehničke informacije u čiji okvir ulaze informa– cije članova Saveza i zainteresovanih organizacija u vezi sa pitanjima tehnike standardizacije prema materijalima arhive Saveza i njegovih publikacija koje broje oko 100 000 raznih poslova. Za informacije iz svojih grana zainteresovani su i tehnički sekretari.
Opšte informacije marljivo se proučavaju, pripremaju i objavljuju kao materijali Saveza, posebno u Glasniku Saveza finske standardizacije.