JUS standardizacija

56

3.311

38312;

3:313

3.314

3.315

3.316

3.4 3.41

3.42

Prečnik žice proverava se na uzorcima pripremljenim za ispitivanje zatezne čvrstoće ili specifične električne otpornosti. Za merenje prečnika upotrebljava se mikrometar sa ravnim mernim površinama odgovarajuće tačnosti. Prečnik se meri na istom preseku u dva međusobno upravna pravca i to na uzorcima od svakog izdvojenog kotura. Izmerena srednja vrednost prečnika mora biti u granicama tolerancija propisanih u tabeli 2.

Kvalitet površine proverava se vizuelno u toku prijema, na skladištu proizvođača ili naručioca, ili u toku istovara.

Unutrašnji redostaci i kvalitet varova, ukoliko ih ima, utvrđuju se pri izvlačenju i použavanju u pogonskim uslovima naručioca.

Ispitivanje zatezne čvrstoće obavlja se pri brzini od 25 do 100 mm/min. Za proveravanje se koriste po dva uzorka od svakog izdvojenog kotura, a dobijeni rezultati se pojedinačno upisuju u izveštaj. Merna dužina uzorka iznosi /,z200 mm a ostali uslovi ispitivanja propisani su standardom JUS C.A4.122. Dobijene vrednosti treba da budu u skladu sa podacima navedenim u tabeli 2.

Specifična električna otpornost, odnosno specifična električna provodnost, ispituje se na dužini uzorka /, =1 000 mm. Temperatura za vreme merenja treba da bude ista po celoj dužini i ne sme biti niža od 10,0%C ni viša od 30,0%. Izjednačavanje temperature se obavlja u specijalnim uređajima ili »klima« komorama, a samo merenje može da se obavi najmanje posle 2 sata temperiranja. Otpor meren pri temperaturi t?C preračunava se na referentnu temperaturu od 20,0'C pomoću obrasca:

1 O O (0 20 gde Je: t — temperatura žice za vreme merenja u "C, R, — otpor izmeren na temperaturi t "C, u (2. Roo — otpor na temperaturi 20'C u OQ. « — ftemperaturni koeficijent otpornosti Q//O"C.

Specifična električna otpornost se zatim izračunava iz otpornosti na 20,05C i mase uzorka pomoću obrasca:

K. Ry:m __O:A > 70 gde je: po — specifična električna otpornost na 20'C u mm?/m, m — masa provodnika dužine / u g/m, YT — gustoća žice, u g/cm3, !I — dužina provodnika, u m, A — presek provodnika, u mm?.

Specifična električna provodnost za 20% izračunava se pomoću sledeće formule:

|- | Ne [523 gde Je: 20 — Specifična električna provodnost na 20%, u — · —. Q mm?

Dobijene vrednosti za specifičnu električnu otpornost, odnosno specifičnu električnu provodnost, preračunate na 20"C, moraju da odgovore zahtevu u tabeli 2, uz dopuštenu grešku pri merenju od 0,08%.

U pojedinim slučajevima (sporovi, reklamacije, neujednačeni i nepouzdani rezultati ispitivanja, zahtevi po ugovoru ili dogovoru i slično), za merenje otpornosti treba koristiti metodu kod koje se izjednačavanje temperature i merenje otpora obavlja u neprovodnoj i neagresivnoj tečnosti (odgovarajuće ulje, ili dr.).

Hemijski sastav mora da bude u skladu sa tačkom 21 (tabela 1). Dok se ne izradi odgovarajući JUS ( u pripremi) za analizu sadržaja primesa u aluminijumu, treba da se koriste metode ispitivanja po ASTM-u ili prema »ANALYSE DER METALLE«, poslednje izdanje.

Provera kvaliteta u izvučenom stanju

Aluminijumska žica isporučena po ovom standardu mora posle hladne deformacije izvlačenja da odgovara svim zahtevima za tvrdo vučenu aluminijumsku okruglu žicu za elektrotehničke svrhe prema standardu JUS N.C1.301.

Na zahtey naručioca može se proveriti kvalitet žice u izvučenom stanju, pri čemu se iz tabele standarda JUS N.C1.301 (t. 3) odabira odgovarajuća dimenzija. Uzorci žica od odabranih koturova izvlače se do odgovarajućih dimenzija pri čemu se koristi odgovarajuća tehnologija hladne deformacije. Sve karakteristike žice u izvučenom stanju treba da odgovaraju zahtevima pomenutog standarda.