JUS standardizacija
\I seminar o grejanju, hladenju ı klimatizaciji
Nada Ivanović, dipl. ing.
Društvo za grejanje, hlađenje i klimatizaciju Saveza mašinskih ı elektrotehničkih inženjera ı tehničara Srbije organizovalo je VI seminar o grejanju, hlađenju ı klimatizaciji, koji je održan u Beogradu 12, 13. ı 14. novembra 1975. godine. Ovaj šesti po redu seminar, u organizaciji Društva KGH predstavljao je jednu vidnu stručno-naučnu manifestaciju u našoj zemlji, koja je putem pouzdanih ı korisnih informisanja o najnovijim dostignućima ı smernicama u ovoj oblasti imala za cilj stručno usavršavanje jugoslovenskih inženjera 1 tehničara.
Na seminaru Je bilo preko pet stotina učesnika iz svih krajeva naše zemlje. Brojno učešće i veliko interesovanje u toku rada seminara u svakom slučaju predstavljaju zasluženo priznanje za uloŽene napore i predavačima i organizatorima. Izložena predavanja sa ukupno 34 teme ne samo po svom obimu, već i kvalitetom, zaslužuju punu pohvalu. U njima su bile sadržane sve osnovne oblasti rada struke KGH i to: teoretske studije, laboratorijska ispitivanja, pregled i karakteristike novih proizvoda, opis izvedenih postrojenja i tendencije u proizvodnji i montaži. Predavanja se nisu odnosila samo na dostignuća i probleme u našoj zemlji, već i na čitav niz drugih evropskih tehnički razvijenih zemalja, koje su na ovom seminaru bile zastupljene. sa petnaest odabranih predavanja. Pored uobičajenih formi slušanja predavanja, za učesnike ovog seminara bila je organizovana i panel diskusija radi potpunije razmene mišljenja i usvajanja zajedničkih stavova. Za panel-diskusije bile su odabrane dve teme od kojih jedna obuhvata kompleksnu problematiku poboljšanja uslova ugodnosti ljudi, a druga industrijsku izgradnju građevinskih objekata i industrijalizaciju uređaja i postrojenja za KGH u našim uslovima.
U vezi sa energetskom krizom koja Je već zahvatila ceo svet, u predavanjima na seminaru, kao i u diskusijama, dat Je poseban akcenat potrebi za istraživanjem ı korišćenjem novih, do sada slabo korišćenih prirodnih izvora energije (sunce, vetar, termalne vode, vodeni tokovi 1 sl.), kao ı potrebi za racionalnijom potrošnjom svih vidova energije. Iznet Je i podatak da se od ukupno utrošene energi-
je u našoj zemlji oko 38% upotrebi u sistemima za grejanje, hlađenje i klimatizaciju, što znači da bi najmanja racionalizacija upotrebe u ovim sistemima dovela do velikih ušteda.
U toku rada, na seminaru je konstatovano da postoje mogućnosti za uštedu i racionalnije korišćenje energije u sistemima KGH, jer sadašnji način i kvalitet građevinskog izvođenja objekata uslovljavaju predimenzionisanje ove opreme, ali to Je kompleksan problem koji zahteva saradnju više različitih struka i grana privrede kao i društvene zajednice. Kao Jedan od načina za delimično rešavanje ovog problema Društvo KGH prihvatilo Je da u svom daljem radu uspostavi čvrstu vezu i saradnju sa stručnim organizacijama građevinske i arhitektonske struke, kako bi se već pri projektovanju građevinskog objekta moglo usvojiti optimalno rešenje i u odnosu na instalacije KGH.
Na seminaru je, isto tako, konstatovano da su mopguće velike uštede energije ı pri izboru koncepcije i projektovanja sistema KGH, a zatim i u realizaciji instalacija ı u eksploataciji.
Pored toga znatne uštede bi mogle da se ostvare primenom totalnih energetskih sistema uz korišćenje otpadne toplote kao ı primenom savremene automatike.
U tom cilju nameće se neophodna potreba za donošenjem novih propisa, standarda, preporuka i uopšte svih oblika tehničke regulative, koji će obezbediti racionalne tehničke uslove, kako pri gradnji objekata, tako i pri ugradnji i korišćenju uređaja KGH. Za ostvarenje ovog zadatka neophodna je permanentna saradnja sa Jugoslovenskim zavodom za standardizaciju ı puno aktiviranje u tom smislu svih naučnih ustanova ı radnih organizacija koje su u stanju da svojim učešćem doprinesu bržem ı boljem rešenju ovog problema.
Na kraju rada seminara učesnicima je podeljen materijal koji predstavlja predlog Jednog standarda iz oblasti grejanja, a pripremljen je u JZS-u uz saradnju sa predstavnicima Društva KGH. Predlog standarda se odnosi na proračun potrebne količine toplote za grejanje, pri čemu su uzeti u obzir elementi geografskog područja Jugoslavije i uslovi gradnje prema postojećim propisima.