JUS standardizacija
uticaj organizacija udruženog rada na
zaštitu vazduha od zagađivanja
Živojin Stanković, dipl. ing.
Problem čovekove sredine, s kojim su se visoko razvijene industrijske zemlje suočile pre izvesnog vremena, kod nas je sve prisutniji usled sve veće industrijalizacije i urbanizacije. Čovekova sredina se ne može više posmatrati kao opšte dobro koje može da se eksploatiše do beskonačnosti; to je opšte dobro sa ograničenim izvorima, u čije je korišćenje potrebno uneti mnogo više racionalnosti. Kodđ nas su zagadjivanjem zahvaćeni svi elementi ekološkog sistema: vođa, vazduh, zemljište, biljni i životinjski svet. Broj zagadjivača i onih koji vrše poremećaje u prirodi je sve veći i veći. Srećna je okolnost da postoje još velike mogućnosti da se ne ponovi razvojni put razviJenih zemalja i da se spreči nastajanje negativnih efekata savremene tehnologije i urbanizacije.
Tehnika kao uzrok zagadjivanja i narušavanja čovekove sredine
Čovek se služi tehnikom i on je istovremeno odgovoran za posledice koje ona prouzrokuje. Od odnosa čoveka prema tehnici zavisi kakve će biti i blagodeti i štete od tehnike. Čovek se služi tehnikom kadđa se rađi o velikim količinama mase i energije. On to čini da bi zadovoljio potrebe sve brojnijeg stanovništva. Tehnika, kao što je poznato, vrši korisne usluge dok s druge strane ostavlja negativne posledice koje vode zagadjivanju i narušavanju čovekove sredine. Razume se da korisni efekti primene tehnike treba da budu uvek znatno veći od štetnih. Treba zadovoljiti osnovni princip zaštite čovekove sredine: svođiti zagadjivanje na što manju meru.
Zagadjivanje atmosfere
Vazduh se zagadjuje gasovitim, tečnim
i čvrstim sastojcima. Tako nastaju molekulske smeše gasovitih fluida aerozoli, magle, dimovi i prašine. Svaki od navedenih sisteme prečišćava se pretežno specijalnim postupcima. Oni počivaju na mehaničkom, fizičko-hemijskim i hemijskim principima. Iz mnogih izvora čovek zagadjuje atmosferu: loženjem peći konven=cionalnim gorivima kao i kotlarnicama
iz čijih dimnjaka ističu stotine hiljada kubnih metara dimnih gasova na Čas, iznoseći sa sobom i po nekoliko hiljada tona prašine za 24 časa. Ogromna količina prašine se oslobadja iz industriJe gradjevinskog materijala, željezara, čeličana, koksara, livnica i dr.
Motorna vozila takodje emituju štetne sastojke u atmosferu. U izlaganju koje sledi biće o tome više reči kao i o merama za zaštitu.
Uticaj udruženog rada na zaštitu čovekove sredine
Savremeni čovek, primenom tehnike, bilo , da se radi o proizvodnji ili korišćenju odredjenih usluga, zagadjuje i narušava prirodnu sredinu:
-– štetnim gasovima
-– štetnim tečnostima
-– Štetnim čvrstim materijama - zračenjem
- bukom
- toplotom i dr.
223