JUS standardizacija

uticaj organizacija udruženog rada na

zaštitu vazduha od zagađivanja

Živojin Stanković, dipl. ing.

Problem čovekove sredine, s kojim su se visoko razvijene industrijske zemlje suočile pre izvesnog vremena, kod nas je sve prisutniji usled sve veće industrijalizacije i urbanizacije. Čovekova sredina se ne može više posmatrati kao opšte dobro koje može da se eksploatiše do beskonačnosti; to je opšte dobro sa ograničenim izvorima, u čije je korišćenje potrebno uneti mnogo više racionalnosti. Kodđ nas su zagadjivanjem zahvaćeni svi elementi ekološkog sistema: vođa, vazduh, zemljište, biljni i životinjski svet. Broj zagadjivača i onih koji vrše poremećaje u prirodi je sve veći i veći. Srećna je okolnost da postoje još velike mogućnosti da se ne ponovi razvojni put razviJenih zemalja i da se spreči nastajanje negativnih efekata savremene tehnologije i urbanizacije.

Tehnika kao uzrok zagadjivanja i narušavanja čovekove sredine

Čovek se služi tehnikom i on je istovremeno odgovoran za posledice koje ona prouzrokuje. Od odnosa čoveka prema tehnici zavisi kakve će biti i blagodeti i štete od tehnike. Čovek se služi tehnikom kadđa se rađi o velikim količinama mase i energije. On to čini da bi zadovoljio potrebe sve brojnijeg stanovništva. Tehnika, kao što je poznato, vrši korisne usluge dok s druge strane ostavlja negativne posledice koje vode zagadjivanju i narušavanju čovekove sredine. Razume se da korisni efekti primene tehnike treba da budu uvek znatno veći od štetnih. Treba zadovoljiti osnovni princip zaštite čovekove sredine: svođiti zagadjivanje na što manju meru.

Zagadjivanje atmosfere

Vazduh se zagadjuje gasovitim, tečnim

i čvrstim sastojcima. Tako nastaju molekulske smeše gasovitih fluida aerozoli, magle, dimovi i prašine. Svaki od navedenih sisteme prečišćava se pretežno specijalnim postupcima. Oni počivaju na mehaničkom, fizičko-hemijskim i hemijskim principima. Iz mnogih izvora čovek zagadjuje atmosferu: loženjem peći konven=cionalnim gorivima kao i kotlarnicama

iz čijih dimnjaka ističu stotine hiljada kubnih metara dimnih gasova na Čas, iznoseći sa sobom i po nekoliko hiljada tona prašine za 24 časa. Ogromna količina prašine se oslobadja iz industriJe gradjevinskog materijala, željezara, čeličana, koksara, livnica i dr.

Motorna vozila takodje emituju štetne sastojke u atmosferu. U izlaganju koje sledi biće o tome više reči kao i o merama za zaštitu.

Uticaj udruženog rada na zaštitu čovekove sredine

Savremeni čovek, primenom tehnike, bilo , da se radi o proizvodnji ili korišćenju odredjenih usluga, zagadjuje i narušava prirodnu sredinu:

-– štetnim gasovima

-– štetnim tečnostima

-– Štetnim čvrstim materijama - zračenjem

- bukom

- toplotom i dr.

223