JUS standardizacija

"c) pojeđine organizacije uđruženog rađa koje, prema Zakonu o stanđardđizaciji, mogu donositi svoje intezne stanđarde.

Stanđardđdi koje donose zajednice navedene podđ a) i b) u Zakonu o stanđarđi zaciji nazvani su granskim stanđardima.

Imajući u viđu pomenute dđonosioce, dokumentom "Politika standardizacije u Jugoslaviji" koji je 16. novembra 1978. godđine usvojilo Savezno izvršno veće na 8SVOjoj 31. sednici, konstatovano je đa u našoj zemlji postoje tri nivoa stanđardizacije: interni - gđe su direktni no-· sioci organizacije udruženog rađa, granski - gde su nosioci organizacije udručšenog rađa preko svojih asocijacija i zajednica i nacionalni - gde je nosilac Federacija preko SZS. U ovom dokumentu

je takodje konstatovano da je potrebno na odgovarajući način jačati sve pomenute nivoe standardizacije, jer se samo tako može obezbeđiti ekonomičan i sklađan sistem stanđardizacije.

U vezi sa tim Savezno izvršno veće je zađužilo SZS da u sarađnji sa Privrednom komorom Jugoslavije, privrednim komorama republika i pokrajina i ostalim zainteresovanim organima i organizacijama pripremi analizu organizovanja i koordđinacije izmeđju jugoslovenskog, granskog i internog nivoa standarđizacije. Prema zaključku Veća, analiza treba đa utvrđi kriterijume i smernice za uskladjivanje programa i planova rađa izmedju jugoslovenskog, granskog i internog nivoa stan= :Gardđdizacije kako bi se obezbedio efikasan, ekonomičan i sklađan sistem jugoslovenske standarđizacije, zasnovan na potrebama razvoja privrede i društva i uključivanja u medjunarodne sisteme stanđarđizacije. -

U ovom materijalu, koji čini prilog analizi organizovanja i koorđinacije izmedju jugoslovenskog, granskog i internog nivoa standardizacije, razmatrani su nivoi standardđizacije, kao đelovi jedinstvenog sistema jugoslovenske stanđarđizacije, njiho= va povezanost, koorđinacija planova, Oogranizovanje pojedinih nivoa i koordinacija sa aspekta društvenog dogovaranja.

Jedinstveni sistem jugoslovenske stanđardizacije Nivoi sistema

Iz saveznih zakona proizilazi da se sistem jugoslovenske stanđarđizacije sastoji iz aktivnosti koje se odvijaju na tri nivoa: jugoslovenskom, granskom i internom nivou.

Prema Zakonu o stanđardizaciji, donosilac dokumenata na jugoslovenskom nivou je Savezni zavod za stanđarđizaciju, ođnosno Savezni sekretarijat za narodnu ođbranu za bliže uredjivanje stanđarđizacije po pitanjima od interesa za oružane snage SFRJ. SZS donosi jugoslovenske stanđarde, tehničke normative i norme kvaliteta proizvođa i usluga.

Drugim saveznim zakonima ovlašćeni su pojeđini resorni savezni organi da donose propise iz svog resora koji se po svom karakteru mogu tretirati kao akti standarđizacije, kao na primer propisi iz ob= lasti bezbednosti saobraćaja, zdravstvene ispravnosti proizvoda itd.

Granski nivo standardizacije čine stanđardi i aktivnosti koje u vezi sa njima obavljaju zajednice koje se prema saveznim zakonima moraju obavezno formirati

za tehnološki jeđinstvene sisteme i standđarđi i aktivnosti u vezi sa tim standardima koje, prema Zakonu o stanđarđizaciji, mogu donositi poslovne i druge samoupravne zajednice udruženog rađa.

Intemi nivo standardizacije čine stan= darđi koje, prema ZakOnu.o stanđarđizaci= ji, donose organizacije uđruženog rađa i aktimosti u vezi sa tim stanđarđima.

Povezanost izmedju nivoa atandamdisaocije M postupku izrade dokvumanata

Za očuvanje jeđinstva sistema jugoslovenske stanđarđizacije potrebno je, pored metodoloških, terminoloških i sličnih .dokumenata, za sve nivoe stanđarđizacije obezbediti i postupke donošenja standđar= Ida na ovim nivoima u toj meri otvorene O nosioci stanđarđizacije sa ostalih nivoa mogu izvršiti neophođan uticaj u cilju usklađjivanja standđarđa jeđnog nivoa sa stanđardđdima ostalih nivoa.

jPPostupak dđonošenja jugoslovenskih stan=-

đarda definisan je Zakonom o stanđarđizaciji, i to tako dđa su stvorene pravne mogućnosti da u njihcvoj izrađi, od faIza planiranja do faze usvajanja, učesitvuju sve zainteresovane organizacije, zajednice i organi, a samim tim i dono= sioci ostalih dokumenata standarđizacije koji zajedno čine skup dokumenata jugoslovenskog sistema stanđardđizacije.

Na taj način đonosioci granskih i internih standarda mogu ravnopravno uticati na izradu jugoslovenskih stanđarđa tako đa ovi buđu u skladu sa njihovim potrebama u meri koja je opravđana sa stanc=višta opšteđruštvenih interesa.

Realizacija ovih mogućnosti uticaja u praksi zavisi kako od zainteresovanosti organizacija i zajednica da učestvuju u izrađi jugoslovenskih standarda, tako i od stepena organizovanosti radnih

tela SZS, imajući u vidu da se rađi o velikom broju dokumenata koji se nepre= kiđno nalaze u postupku izrađe, velikom broju radnih tela, složenosti materije

u stručnom pogledu i velikom broju sastanaka i drugih oblika rađa. Pošto su ova praktična pitanja veoma značajna za ostvarivanje uticaja na jugoslovenske standđarđe, a time i na jugoslovenski sis=-= tem standđarđizacije u pogledu ostvarivanja njegovog jedinstva, ona treba da buđu pređmet posebne analize.

Kada se govori o interesima na jugoslovenskom nivou, tu svakako treba imati u

' vidu i interese narodne odbrane. Iako

GO a a m O ON U U _______ vr 7)RUMUWERARUARRA GG U ORO A UAGGGGGROGAIURAKCIJ,