JUS standardizacija

3.1 ISO (Medjunarodna organizacija za standardizaciju)

Problemom stanđardizacije znakova Opšteg informisanja i njihovih elemenata bavi se više tehničkih komiteta (TC) svaki u okviru svoje oblasti. Medjutim, treba posebno izdvojiti dva:

TC 80 - Boje i znakovi sigurnosti, i TC 145 - Grafički simboli.

3.1.1 Rad TC 80 (Boje i znakovi sigur-

nosti

Delatnost ovog komiteta odnosi se na standardizaciju boja i znakova sigurnosti (sigurnost u radnoj sredini). Predđdlog medjunarodnog standarda, koji je urađio ovaj TC, u vezi sa bojama i znakovima sigurnosti (ISO/DIS 3864.3 — Boje i znakovi sigurnosti) definiše:

- opšte značenje boja sigurnosti,

- kontrastne boje,

- geometrijski oblik i njegovo opšte značenje,

- predstavljanje znakova sigurnosti,

- zavisnost veličine znaka sigurnosti od daljine opažanja, i

- kolorimetrijske i fotometrijske Osobine materijala.

Ovaj predlog standarđa je bio osnova za izradu predloga jugoslovenskih standarda:

JUS Z.SO.001 - Boje i znakovi sigurnosti. Opšte odredbe

JUS Z.SO.002 - Znakovi sigurnosti. Znakovi zabrane

JUS Z.SO.003 - Znakovi sigurnosti. : Znakovi obaveze

JUS Z.SO.004 - Znakovi sigurnosti. Znakovi opasnosti

JUS Z.SO.005 - Znakovi sigurnosti. Znakovi obaveštavanja

koji se odnose na zaštitu ili spasavanje

JUS Z.SO.010 - Boje i znakovi sigurnosti. Kolorimetrijske i fotometrijske Osobine materijala

Sadržaj i dejstvo ovih standarda ne pokriva samo jednu oblast ili delatnost i zato je njihov značaj i doprinos sistemu vizuelnog prenošenja poruka veliki. Analogija sa znakovima u drugim oblastima, posebno saobraćajnim znakovima

je velika (oblik — u potpunosti, boje - delimično, simboli - delimično).

Saobraćajni znakovi nisu obuhvaćeni ovim predlozima jugoslovenskih standarda, ali neki principi i zahtevi su isti, dok se predlog JUS Z.SO.O10 (kolorimetrijske i fotometrijske osobine materijala) može, u potpunosti, primeniti i na sobraćajne znakove.

Grafički simboli, primenjeni na znakovima, u navedenim predlozima stan-

jarda, zasnivaju se na opštim principima u vezi sa prikazivanjem grafičkih simbola - medjunarodni standard ISO 3461 odnosno JUS A.AO.060, što je pred=met rada posebnog tehničkog komiteta

TC 145.

3.1.2 Rad TC 145 (Grafički simboli)

S obzirom na činjenicu da postoji relativno mali broj opštih značenja oblika

i boja znakova opšteg informisanja u ođnosu na broj grafičkih simbola i mogućnost primene istih simbola u raznim oblastima i na raznim oblicima znakova, standardizacija grafičkih simbola je

od posebne važnosti.

Zbog posebnog značaja i doprinosa koji ima ovaj komitet za standardizaciju znakova opšteg informisanja đaje se i širi osvrt u vezi sa njegovom delatnošću.

Predmet rada ovog komiteta je:

-– standardizacija grafičkih simbola,

- utvrdjivanje osnovnih principa za razradđdu simbola,

- preispitivanje i koordinacija postoJećih grafičkih simbola, onih koji su predmet izučavanja ili treba da budu usvojeni,

- standardizacija novih grafičkih simbola, na zahtev drugih tehničkih komiteta, ili simbola koji nisu obuhvaćeni aktivnošću drugih komitetax Ovaj tehnički komitet osnovan je 1970.

godine, a vodi ga DIN (nemačka organi-

zacija za standardizaciju). U okviru

Ovog komiteta radi više radnih grupa i

jedan potkomitet:

RG 1 – Klasifikacija i dokumentacija grafičkih simbola - (bez nosioca)

RG 2 — Proceđura veze i saradnje SIS (Švedska)

RG 4 - Koordinacija korišćenja simbola u obliku strelice DIN

RG 5 - Simboli za ko= rišćenje u konstruktivnoj dokumentaciji DIN

PK l - Simboli za opšte inforı misanje ON (Austrija)

_RG 1 – Metođe oce-

njivanja simbola za opšte informisanje BSI (Engleska)

RG 2 — Kriterijumi za razradđdu grafičkih nacrta za simbole op-

40 —____J_ __ — = U U NULL