JUS standardizacija
savremena organizacija zdravstvene zaštite standardi i tipizacija medicinske opreme
S. Hadžialić, B. Skupnjak, S. Laketić
Šarolikost medicinske opreme u zdravstvenim organizacijama je takva da vrlo čČe-
sto u jednoj zdravstvenoj radnoj organizaciji od tri postojeća aparata iste namjene, nijedan nije proizvod istog proizvodjača, mogućnost zamjene pojedinih dijelova
sa aparata na aparat je nemoguća, a da ne govorimo o konsignaciji rezervnih djelova
i servisiranju istih.
Razlozi za nabavku pojedinih aparata su najčešće u dizajnu ili subjektivnoj ocjeni pojedinaca o tipu ili proizvodjaču pomenutih aparata. Ne postoje standarđi po kojima bi se odredjivale vrste i tipovi aparata.
Veoma čest slučaj Je da dom zdravlja koji pokriva zdravstvenom zaštitom negdje od 20 - 25.000 stanovnika nabavlja RDG aparat sa 12 impulsa čija je tehnologija jako zastarjela (iz 1960. godine), a iskorištenost tog aparata je 15 — 20%. Plaća se devizama i to vrlo skupo, a za potrebe takvog tipa doma zdravlja đovoljan bi bio i jedan aparat sa 4 impulsa domaćeg proizvodjača, konkretno EI Niš-a, sa dva radna mjesta. Isto tako nabavlja se veoma složena i skupa oprema, a da ista nije
ni 50% iskorišćena. U jednom od osnovnih , uvodnih referata Trećeg kongresa zdravstvenih organizacija Jugoslavije (1), postavljena je tvrdnja da je oprema često predimenzionirana da se koristi nerentabilno tako da zastarjeva, a pre nego što se dovoljno amortizovala.
Jedan od izvrsnih dokumenata, ali do sada neprimjenjen za uredjivanje odnosa u tehnologiji je i instrument kojeg nudi novi sistem planiranja; podsjetimo se da elementi smjernica OOUR-a davalaca usluga moraju biti upućivani najmanje u tri smjera – u vlastitu radnu organizaciju, u srodne organizacije zdravstva, te OUR-a korisnika.
32 E O u
Uz ostalo ti elementi moraju sadržavati
i uvod o nabavci skupocjene opreme, usaglašavanje svih s tim elementima uoči potpisivanja samoOupravnog sporazuma O OSnovama plana traju čak jednu godinu, dakle, potpuno dovoljno da dodje najprije do sukoba interesa, do konfrontacije zahtjeva i želja i na koncu do uskladjivanja. Prema tome taj obavezni instrument se ne može omalovažavati i prešutjeti; prirodno je da i tu vrlo važnu ulogu imaju stručne službe i organi.
Krajnji smisao tog usaglašavanja je da se zna ko će nabaviti koju skupocjenu opremu
- gdje će ona biti locirana, - pod kojim uslovima će raditi.
Mora se konstatovati da su i korisnici pogrešno orijentisani ka sve većem korišćenju nove tehnologije, ima simbolike u orijentacijama korisnika posmatrajući to od početka ovog vjeka: početkom vjeka korisnici su bili gotovo kompletno orijentisani na svog kućnog ljekara, zatim su tražili da budu upućeni specijalisti,
iza toga je došao period insistiranja od strane pacijenata da budu poslati subspecijalistima (kardiologu, neurologu i slično) sada se nalazimo u najapsurdnijoj fazi da korisnici direktno bez okolišavanja traže od svog ljekara: "pošaljite me na EKG, pošaljite me na body ili emy scenner" (čija obrađa uzgređ rečeno košta 5.000 dinara po pacijentu).
Smatramo da bi se ovo sve izbjeglo ako bi se donijeli standardi o nivou zaštite,
kao i doktrinarni stavovi kada da se koristi koja oprema odnosno kada vršiti pretrage na najsloženijoj opremi.
Sprovodjenjem tipizacije medicinske opre= me došli bismo u kuđikamo povoljniju si-