JUS standardizacija
jezicima i uspostaviti efikasno delovanje informacione mreže. Pri tome je neophodna saradnja svih zainteresovanih organizacija u Jugoslaviji.
5. Sistem informisanja, koji se već planira i qradi, mora da bude ravnopravno uključen u sistem ISONET, odnosno GAT”.
Ovo uključivanje je od ogromog značaja za naše trgovinsko poslovanje u inostranstvu, a isto tako i za razne oblike saradnje sa inostranstvom, za transfer tehnologije i za uključivanje u medjunarodnu podelu rada.
Jedinstveni jugoslovenski informacioni sistem u oblasti standardizacije treba da bude projektovan po područjima odnosno po podsistemima. Pri tome bi bilo moguće grupisanje po republikama i istovremeno po interesima (prema tome koji deo industrije je razvijeniji ili više zastupljen u republici). Tako bi se pojedina područja istovremeno razvijala po jeđinstvenoj metođologiji i vezivala u zajednički sistem. Postoji bojazan, ukoliko bi izgradnja celokupnog sistema pala u deo Saveznom zavodu za standardizaciju, da bi realizacija sistema informisanja bila previše pomerena u budućnost, a to bi moglo predstavljati prepreku za naš dalji tehnološki razvoj.
6. Korisnici standarda još uvek premalo koriste već postojeće informacije o standardima i tehničkim normativima. Pojedđinačni izvori informacija (na primer Savezni zavod za standardizaciju, Centralna tehnička biblioteka u Ljubljani i drugi) imaju i stalno dopunjuju standardoteke, Rataloge zbirki, pripremaju priručnike, izdaju revije i pripremaju razne informacije o standardima. Nabrojani oblici i mogućnosti svakako predstavljaju za sadašnje uslove izvore informacija o standarđima. Slabost je pre svega u manuelnom (najčešće) rukovanju podacima i uopšte u sporom dobijanju informacija.
Potrebno je pomenuti takodje i činjenicu da veliki broj OUR-a i OOUR-a ne koristi ni ove postojeće izvore, iako bi im ove vrste informacija mnogo koristile (jer ne znaju, ne poznaju puteve, nemaju kadrova ili su razlozi još u nečem drugom).
Stoga razvoj mora teći u dva pravca:
-– u pravcu već pomenute izgradnje automatizovanog informacionog sistema o standardima, što ne sme isključiti klasični način rađa a naročito ne u prelaznom periodu u kome je takav način rada neophodan; -– u pravcu šireg obrazovanja korisnika informacija o standardima (specijalni seminari i tečajevi, osposobljavanje za informatiku kroz redovni školski program, upotrebljavanje znanja kadrova koji se bave standardizacijom itd.).
7. Za svaku radnu organizaciju je poznavanje standarda i tehničkih normativa vrlo značajan faktor za planiranje i razvijanje proizvodnje i tehnologije. Stepen korišćenja standarda je tesno povezan sa stepenom razvoja OUR-a. To naročito važi za
252
nivoe interne i granske standardizacije.
U informacionom sistemu na području standardizacije potrebno je takodje na odgova-– rajući način obuhvatiti i ova dva nivoa standardizacije, jer je njihovo korišćenje u radnoj organizaciji često od većeg značaja nego nacionalni ili medjunarodni standardi. Na taj način će porasti interes radnih organizacija za informacije o standardima.
8. Nedvosmisleno je u perspektivi neophodan automatizovani informacioni sistem o standardizaciji. Prilikom izgradjivanja takvog sistema mora se vođiti računa o merama stabilizacije i o nedostatku sredstava, što znači da će takav sistem moći da zaživi tek kroz izvesno vreme, a u prelaznom periodu je nephodno:
- da se ođrede sistemska rešenja na tom području i na odgovarajući način isplanira razvoj,.
– da se izvrše sve pripreme (skupljanje podataka i formiranje baza, odlučivanje o sadržini pođataka itd.),
- da se u prelaznom periodu koristi raspoloživa tehnologija informisanja, a istovremeno da se traže rešenja i u međjusobnom povezivanju izvora informacija i uvodjenju jeftinije tehnologije (na primer: mikrofilm) u distribuciji,
- da se poštuju odredbe i ođluke koje su već donete i utvrdjene,na primer u "Društvenom dogovoru o stanđardizaciji i unapredjenju kvaliteta".
U raspravi je dosta mesta bilo posvećeno sadašnjem stanju u oblasti informatike na području stanđardđizacije, svakodnevnim tekućim problemima, kao i predlozima kako da se poboljša to stanje. Rasprava bi se mogla rezimirati sledećim zaključcima:
9. Za današnje stanje i mogućnosti primene postojećih informacija o standardima i tehničkim normativima značajno je:
– da licm u OUR=ımae kojim= Su pOrrž:bne in formacije O standardima relativno kasno traže te informacije od izvora;
i
- da su kadrovske i materijalno-tehničke mogućnosti Saveznog zavoda za stanđardizaciju i za sađašnje potrebe premale, što ima za posledicu duže čekanje traženog standarda;
-– da nije posvećeno dovoljno pažnje blagovremenom informisanju o standardima (informacije o izmenama, o prestanku važnosti, O pripremi novih stanđarda);
- da se standardi ne mogu dobiti u vreme kada su objavljeni u Službenom listu, već, obično, mnogo kasnije (problem štampe).
Moglo bi se nabrojati još više slabosti.
Navedene kritičke primedbe moraju što pre da se rešavaju (nema značajnih razloga koji bi to sprečavali). Pogrešno bi bilo mižšljenje da sve može dđa ostane na dosadašnjem stanju i da čeka na uvodjenje jedinstvenog informacionog sistema o stanđardima u Jugo-