JUS standardizacija

učešćem, Savezni zavod za standardizaciju je u toku 1979. godine uz saradnju sa Savezom energetičara Jugoslavije pripremio nacrt ,,Programa izrade tehničkih propisa za proizvodnju, prenos ı korišćenje toplotne energije“. Ovaj nacrt Programa bio je objavljen i razaslat u velikom broju primeraka kako bi se zainteresovani upoznali sa njim i eventualno dali predloge poboljšanja i to: organizacijama za proizvodnju opreme, projektantima, izvođačima i korisnicima postrojenja i instalacija za proizvodnju, prenos i korišćenje toplotne energije, inspekcijskim službama i svim drugim zainteresovanim organizacijama u Jugoslaviji, koje su ga tražile. Posle sprovedene javne diskusije, dogovaranja i korigovanja u decembru 1979. godine na sastanku Komisije za izradu standarda i propisa u oblasti toplotne energije usvojen je Program tehničke regulative za proizvodnju, prenos i korišćenje toplotne energije. On je usaglašen sa Društevnim planom Jugoslavije do 1985. godine, kao ı Programom dugoročnih mera za racionalizaciju, supstituciju i štednju energije, koji su doneli Savezno izvršno Veće, Privredna komora Jugoslavije ı Stalna Konferencija gradova i opština Jugoslavije.

Prilikom izrade ovog Programa izvršena je analiza postojećeg stanja standarda i tehničkih normativa u našoj zemlji, u Međunarodnoj organizaciji za standardizaciju (ISO), kao i u nekim za nas važnijim stranim nacionalnim standardizacijama. Na osnovu analize postojećeg stanja i sagledavanja potreba, napravijen je pregled novih standarda koji će se raditi. Za njih su date osnovne konture sadržaja, a predviđene su, u vidu preporuka, i osnove za izradu ovih standarda. Pored novih standarda kroz Program rada obuhvaćena je ı revizija postojećih.

Na bazi usvojenog Programa za toplotnu energiju sastavljaju se godišnji planovi rada SZS u oblasti toplotne energije, pri čemu su osnovni kriterijumi za izbor prioritetnih zadataka: racionalizacija, supstitucija ı štednja energije uz zadovoljavanje neophodnih mera sigurnosti ı zaštite ljudi i životne sredine, kao i zainteresovanost privrede za rad na tehničkim propisima u ovoj oblasti.

U cilju informacije i sticanja potpunije slike o stanju jugoslovenske standardizacije u oblasti toplotne energije u prilogu su data tri pregleda sa stanjem na kraju 1982.

god. i to: ; I Pregled objavljenih standarda i tehničkih normativa II Pregled standarda i tehničkih normativa čiji Je rad u toku ili će se započeti u toku 1983. godine III Pregled standarda i tehničkih normativa koji su predviđeni da se rade ubuduće prema usvojenom Programu tehničke regulative za toplotnu energiju. Napominje se da su sva tri pregleda (I, |I, |||) ograničena na toplotnu energiju koja je usmerena za rešavanje problema u mašinstvu, građevinarstvu, rudarstvu i metalurgiji mada se u širem smislu veza sa toplotnom energijom može naći u svim oblastima tehnike. Iz istog razloga teško je napraviti strogu i tačnu podelu standarda koji pripadaju ili ne pripadaju grupi toplotne energije, jer indirektne veze su moguće u vrlo širokom obimu. Radi toga su u datim pregledima obuhvaćeni jugoslovenski standardi ı tehnički normativi za orie uređaje, opremu, postupke, zahteve ı dr. pomoću kojih se može znatnije doprineti ušiedi ıli supstituciji energije pri proizvodnji, prenosu ı korišćenju, a to su: A. Kotlovska postrojenja ı posude pod pritiskom; B. Aparati, uređaji ı instalacije grejanja, aparati u širokoj potrošnji; C. Toplotna tehnika u visokoj gradnji (zgradarstvo, toplotna izolacija); D. Zahtevi u metalurgiji i rudarstvu (primarna energija, repromaterijal). Iz priloženih pregleda |, || ill može se konstatovati da je u našoj zemlji do sada urađen relativno mali broj tehničkih propisa iz oblasti toplotne energije, ali da su planovi u vezi sa ovom oblašću za ovu, kao ı za sledeće godine vrlo ambiciozni. Realizacila ovih planova zahteva maksimalno angažovanje kako kadrova Zavoda za standardizaciju, tako Isto ı saradnika iz organizacija udruženog rada, poslovnih zajednica, privrednih komora republika ı autonomnih pokrajlina, inspekcijskih službi kao i svih ostalih predstavnika u Komisijama za standarde ı u Radnim grupama ovih Komisija. Praktično to bi značilo da ako želimo da dođemo brže do lugoslovenskih tehničkih propisa moramo u svim organizacijama da planiramo ı sprovedemo aktivan rad na poslovima oko izrade standarda ı tehničkih normativa, a da to ne ostane kao obaveza samo Saveznog zavoda za standardizaciju.

Prilog 1/1

i. OBJAVLJENI JUGOSLOVENSKI STANDARDI I TEHNIČKI NORMATIVI

A. Ko+tlovsKka postrojenja ı posude pod pritiskom

Oznaka i godina Naslov „Sl. list SFRJ“ JUS M.E2.011 Kotlovska postrojenja. Osobine ı sastav radnog fluida 12/80 1980

147

Standardizacija 1983./br, 5—6