RTV Teorija i praksa

Ostale istraživačke orijentacije obuhvataju područja kao što su: razvoj sociolingvistike - Hajms (Hymes), Fišmen (Fischman), Bernštajn (Bernstein); zatim kibemetike - Viner (Weiner), Ašbi (Ashby), Smajt (Smith); teorije sistema - Ekorf (Ackoff), i specifične oblasti psihologije - kao što su problemi ličnosti i razvoj deteta. Umberto Eko (Ecco) je uspešno uveo semiologiju u područje komunikološkog interesovanja. Konačno, ostvaren je i značajan doprinos na području istraživačkih metoda i teorije nauke, naročito od Gatmena (Guttman), Kina (Kuhn), Poljanija (Polyani) i drugih lako je gornja lista naučnika i orijentacija egzemplarnog karaktera i zbog toga nepotpuna, oa ipak pokazuje širinu interesovanja za komunikacijske procese i multidisciplinarni karakter istraživačkih zahvata u ovoj oblasti. Spekulativna komunikološka filozofija Makluana (Marshall McLuhan) nije uključena u ovaj pregled, zbog toga što još nije doživela odgovarajuču kritičku analizu na osnovu empirijske verifikacije. RAZVOJ I INSTITUCIONALIZACIJA KOMUNIKOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA U SVETU I KOD NAS Naučno interesovanje za teoriju i praksu masovnog komuniciranja nastalo je uporedo sa pojavom ovih sredstava, a naročito se razvilo u dvadesetom veku, uporedo sa uspostavljanjem posebnih studija novinarstva i komuniciranja. Medjutim, tek su u okviru modernih društvenih nauka, posebno sociologije i socijalne psihologije, razvijanjem metoda neeksperimentalnih istraživanja velikih društvenih grupa stvoreni uslovi da se spekulativno razmatranje dopuni relativno egzaktnim saznanjima o komunikacionim procesima. Posle prvobitne ekspanzije tridesetih godina ovog veka, prevashodno u SAD, istraživanja masovnog komuniciranja naročito tzv. übedjujučih i propagandnih komunikacija - bila su veoma intenzivna u toku Drugog svetskog rata, posebno u SAD. U ovom periodu, teorija i praksa političke propagande bila je veoma razvijena i u nacističkoj Nemačkoj. Nakon rata, i uporedo sa tzv. hladnim ratom, istraživanja masovnog komuniciranja uopšte, a političke propagande posebno, doživela su brzu ekspanziju u Evropi, a u manjoj meri i u

180