RTV Teorija i praksa

bi tu vezu u tom smjeru uspostavljala i održavala. To je otvoren problem ne samo radija i televizije i ostalih sredstava masovnih komunikacija, več društva uopšte i demokratskih institucija posebno. U teoriji on je poznat kao problem povratnog dejstva informisanja (feed-back), problem uspostavljanja veze i vršenja uticaja masa na institucije. Ovdje nečemo razmatrati taj problem već jedan praktičan istraživački pokušaj na tom polju. Radio-televizijski centri razvijaju istraživačku djelatnost kojom koliko-toliko kompenziraju odsustvo stalnih i intenzivnih veza sa slušaocima i gledaocima, To su posebne istraživačke jedinice koje istražuju programe i auditorijume nastoječi prvenstveno da dođu do saznanja od praktične vrijednosti: koliki je auditorijum pojedinih dijelova programa, kakva je struktura auditorijuma, kolika je populamost pojedinih emisija i žanrova, učestalost i vrijeme pračenja programa, želje i zahtjevi slušalaca i gledalaca. Ovakav istraživački rad je u stvari posredovanje između slušalaca i gledalaca s jedne, i radija i televizije s druge strane. To daje mogučnost auditorijumu, bar djelovima auditorijuma, da iskaže svoje mišljenje, ocjene i zahtjeve, a da se tim saznanjem koriste programski radnici i organi koji odlučuju o programima. Uproščeno rečeno ovaj istraživački rad praža najviše saznanja o tome šta se dešava sa programima, kakav efekat oni imaju, šta publika „misli” o programima i šta poračuje programskim radnicima. U značajnoj mjeri to omogućuje radiju i televiziji da sa pouzdanijim saznanjima preispituju svoju programsku politiku a i svoju društvenu funkciju. Istraživački rad na ovom podračju stalno je suočen sa problemima metoda. Interdisciplinamim istraživanjima i kombinovanjem socioloških, psiholoških, statističkih, matematičkih metoda razvijeni su neki metodski postupci koji daju pouzdane rezultate. Ali svi ti postupci imaju i svoje slabe strane zbog čega je - za one koji se ne zadovoljavaju šablonom - problem metoda uvijek otvoren pa je i sam metod predmet istraživanja i eksperimentisanja. Kao predmeti istraživanja i programi i auditorijumi veoma su složeni. Programi su ipak ograničeni, struktura im je poznata, mogu se mjeriti, upoređivati, pratiti - trenutno ili kontinuirano. Auditorijumi su samo predstava o skupovima pojedinaca koji stvarno nisu nikakav skup jer među sobom nemaju nikakve

220