RTV Teorija i praksa

u tom kontekstu oslobodio funkcije ikoničkog simbola koji na opažajno-analogijskoj vezi slike sa stvarnošču stiče svoje značenje i kome, ma kakve značenjske konotacije dalje pripisivali, ne možemo oduzeti primarno i spontano prisutno denotativno značenje. Obratno, jezik apstraktnog slikarstva predstavlja simbolički sistem posebne vrste, sistem likovnih normi prema kojima se definiše značenje svakog znaka likovnih formi ili planova, a to znači konvencionalno, zbog čega su to sve više znaci koji su po svojoj funkciji bliži nemotivisanim simbolima živog Ijudskog jezika, nego ikoničkim znacima preobraženim u simbol; implikacije su svakako višestrane i bar prema onome što smo dosada rekli mogu se i naslutiti. Slično tome, iako sa daleko manje izgleda da se značenjska distanca između simboličkog i empirijski življenog iskustva produbi do te mere i u domenu filmske, teatarske i televizijske prezentacije, sve više dolazi do izražaja tendencija da se i jezik spektakla, bar na nivou globalne simboličke strukture, preobrazi u govor nemotivisanih metaforičkih struktura. Kosekvence su, več prema onome što se dogodilo na toj osnovi u domenu apstraktnog slikarstva, bar delimično poznate: ;rađa se struktura spektakla čijim posredstvom su udvojeni slojevi stvarnosti do te mere distancirani tako da se tek u nekoj krajnjoj instanci međusobno značenjski inteferiraju; spektakl počinje da važi van vremena i prostora, univerzalno. Naime, tako organizovan spektakl svojom globalnom simboličkom strukturom ukida dobrim delom perceptivno-analogijski sugeriran splet veza među udvojenim slojevima Ijudske stvarnosti, te ukoliko se van simboličkih asocijacija ne može domašiti smisao stvarnosti „ovapločene” u spektaklu, te asocijacije se pobeđuju pretežno proizvoljno iznađenim relacijama između simboličkog i empirijskog, a ne likovnim analogijama spektakularne scene sa životnim procesima. Međutim, pošto se van korelativne veze simboličkog i stvarnog ne mogu obezbediti ni primarni ni složeniji slojevi razumljivosti poruka, to se u vezi sa tim javljaju nepremostivi problemi na nivou komuhikacionih činova koji se u prisustvu nekomunikabilnih poruka ne mogu dovesti do svog socio-psihološkog kraja, Zato, poruke organizovane jezikom spektakla, onako kako ga određujemo, upoređujući ga sa jezikom apstraktnog slikarstva, svakako pripadaju redu avangardnih poruka koje su već po tradiciji krajnje nekomunikabilne, jer su i saopštene jezikom

37