RTV Teorija i praksa

jedine procene u situaciji kada iz raznih razioga neče biti moguče sprovođenje socioloških ispitivanja ili kada se proceni da je ocena kritike dovoljno kompetentna. Da li postoje osnove za pretpostavke da sociologizujuča televizijska kritika može da zameni sociološka istraživanja? Izgleda da postoje, ali uz dva uslova. Prvi predstavlja kritičareva orijentisanost o rezultatima dosadašnjih socioloških ispitivanja. Rezultati tih ispitivanja ostaju aktuelni duže vremena, što znači da naredne ankete na primer o sklonostima gledalaca donose podatke približne onim dobijenim ranije. Ta stabilnost može da pomogne kritičaru kod postavljanja ocena i hipoteza. Drugi je uslov znatno kritičarevo iskustvo koje je naravno rezultat stalnog i dugog kritičarskog rada, rezultat neprekidnog kontakta sa malim ekranom. Iskusan kritičar može sa znatnom dozom verovatnoče reči da li određena predstava ili nova formula predstave pogađa sklonosti gledalaca televizije i kakav če približno da izazove idejni ili vaspitno-prosvetni rezultat. Pretpostavljajuči čak i greške kritičara, njihova uloga u okviru trenutnih dijagnoza može se pokazati kao posebno dragocena. Četvrta upotpunjujuča funkcija televizijske kritike prema sociologiji zasniva se na refleksiji o uticaju televizije na društvo, refleksiji takvog tipa koji se ne pojavljuje u empirički orijentisanoj sociologiji, posebno ako se odnosi na uticaj koji je nemoguče ispitati anketnim metodama. Ankete mogu uzeti u obzir probleme koje je moguče formulisati u obliku pitanja i to pitanja potpuno razumljivih za respondente. U masovnoj svesti ili podsvesti događaju se, u tom momentu još nedovoljno iskristalisani u dovoljno jasan oblik, procesi koje

185