RTV Teorija i praksa

Slažemo se sa H.M.Encensbergerom ne samo da nedostaje B razrađena, marksistički fundirana teorija o sredstvima masovnih komunikacija nego da izostaje i adekvatna „socijalistička strategija”. Ova tvrdnja verificirana je u vrijeme nemira 1968. godine kada je - iako su sredstva masovnih komunikacija mogla poslužiti kao optimalno sredstvo eksponiranja revolucionarnog potencijala - npr. provođenje agitacije putem savremene ofset-štampe, kao i iskorištavanje ogromnih tehničkih mogučnosti radio-stanice u političke svrhe - izostalo. „Nedostajala je, ističe Encensberger, sposobnost da se na odgovarajuči strateški način iskoriste najrazvijenija sredstva komunikacija” 9. Koncipirajuči svoje stavove o izostanku socijalističke strategije društveno-poUtičke apUkacije sredstava masovnih komunikacija, H.M.Encensberger je vjerovatno imao pri svijesti pluraUstičke teorijske kontroverzije u pogledu ekspUciranja subjekta revolucije lo . U pitanju nisu samo prisutne naznačene kontroverzije, nego su one evidentne i na teorijsko-metodološkom i empirijskom području socio-poUtikoloških istraživanja sredstava masovnih komunikacija. Ove kontroverzije su najizrazitije u pogledu shvatanja dviju značajnih društveno-ekonomski i politički determinisanih kategorija za ekspliciranje strukture masovnog medija: informacije i komunikacije. Informacija (lat informatio) je pojam koji se dvoznačno i kontradiktorno veoma često eksploatira u savremenoj polit-sociološkoj Uteraturi". lako etimološki označava obavještenje, saopštenje o nečemu, i kao takav implicira istinitost l2 , pojam informacije suštinski se veže za fenomen

8 О pionirskom pokušaju fundiranja materijalističke teorije o masovnim medijima viđeti; Klaus Kreimeir, Načelna razmatranja jedne materijalističke teorije masovnih medija, Zbornik ... str. 177 - 193.

9 H.M. Encensberger, ibid., str. 150.

10 Ovo se prevashodno odnosi na najznačajnije mislioce (čija su djela donekle i u nas prevedena) potencijalnih savremenih revolucionarnih društvenih promjena, kao što su: HerbertMarcuse; Ктај utopije, Esej o oslobođenju, „Stvarnost”, Zagreb 1972, H.Marcuse: Merila vremena, „Grafos”, Beograd 1978, H.Marcuse: Kontrarevolucija i revolt, „Grafos”, Beograd 1979; Andre Gorz.Radnička strategija i neokapitalizam, „Komunist”, Beograd 1970; A.Gorz: Tegobni socijalizam, SD SSOH, Zagreb 1976; Serge Mallet, Nova radnička klasa, „Komunist”, Beograd 1970; Baran-Sweezy, Monopolni kapital, „Stvarnost”, 1969. Zagreb; Frantz Fanon, Prezreni na svijetu, „Stvarnost”, Zagreb 1973, itd.

11 O teorijskom multipluralizmu definisanja „informacije” vidjeti: Lj. Dulovič, Šta je to informacija? ~Dijalektika”, Beograd godina XI, br. 3/1976, str. 29-42.

12 Takva „informacija sluii čovjeku da se lakše snalazi u složenim društvenim procesima, da znanjem stečenim na osnovu informacija utiče na tok i pravac tih procesa i da stvara stanje u kome neče biti slijepo podređen društvenim silama koje njime, nezavisno od njegove volje, vladaju i manipuiišu”. V.Mićović, Sudbina informacije, „RTV-teorija i praksa”, br. 1/1975, str. 20.

221