Topola

38

Drugi odsjek.

Stalni pratioci i sluge Aresovi jesu Phobos i Deinos, personifikacije bojem uzročena straha, koje nekoji pjesnici zovu i njegovimi sinovi. O znamenitih bogoslužnih mjestih Aresova božanstva u Grčkoj ne da se puno reći. U Thebi ga smatrahu kugu šiljajućim bogom, tuj mu dadoše za ženu Aphroditu, koju inače u grčkoj mythology i svagdje vidimo sdruženu s bogom ognja Hephaestom. On porodi s njom Harmoniju, a ta postade po svojoj svezi s Kadmom pramati thebanskoga naroda Kadmejaca. Athenska lokalna priča kazuje, da je on ondje übivši Poseidonova (Neptunova) sina dao povoda uvedenju Areopaga, te je bio štovan kao bog krvne osvete. Njegov hram u Atheni uresivaše glasovit Alkamenov kip.* I kod ratobornih Spartanaca bijaše Aresovo bogoslužje puno razšireno. No kud i kamo ugledniji nego u Grčkoj bio je taj bog u Rimljana, koji ga štovahu pod imenom Marta. Već najstarija italska plemena ustupiše mu važno mjesto u svom bogoštovlju, ako i ne kao ratnomu bogu 7 što se ne sudaraše s njihovim miroIjubivim gojenjem stočarstva i ratarstva, nego kao hudu zimu sladobitno pobiedjujućemu bogu proljeća. od koga očekivahu blagoslovno uspievanje svojiK stada i poljskih plodova, i koga moljahu, neka odvrati nepogode i pogubne pošasti. No u ratobornom Rimu odloži taj bog doskora čednu odoru poljskoga boga i obuče sjajan oklop ratnoga boga ; postade pače uz Jupitra najugledniji državni i narodni bog Rimljana. ’Vbć Numa dade mu posebna svećenika (flamen), i zavede ili obnovi njemu na čast svećenički red Salija. Sveta priča kazuje o tom povodu ovako. Ivad je nekoga jutra kralj Numa pred starom kraljevskom palačom podno palatinskoga brežuljka moleći bio uzdignuo ruke k Jupitru ; zazivljući njegovu zaštitu i milost mladoj rimskoj državp spusti bog s neba u znak svoje naklonosti s obih strana izrezan dugoljasto-okrugao mjeden štit (ancile). Začuje se ujedno glas, da je obstanak rimske države

* Alkamene bijase učenik Phidijev, a rodom Athenjanin.