Topola

sacrifico, 1. [sacrum-facio] žrtvovati , prilagati, Jovi, deo, genio suo (Plaut.); hostiis, klanice; apud aram; quotidie pro salute et victoria populi Eom.; apsl.; impers., pure et caste a matronis sacrificatum, sacrificulus, i, m. [dem. od sacrificus] zreo; obično rex s. pogl. rex 1). sacrificus, adj. [sacrum-facio] 1) * žrtveni, dies; ritus; os, securis. 2) žrtvujući, rex(sr. sacrificulus); * Ancus, sacrilegium, ii, n. [sacra-lego] 1) svetdkradn, * fur onustus sacrilegio, ukradenim crkvenim blagom; \ pl. 2) tp. povređivanje, oskvrnjivanje vjer skih dužno sti i obreda. sacrilegus, adj. [sacra-lego] 1) svetbkradIjiv; supst. 2) b ezbožan, opak, homo, Ter.; Graeci s.; bellum s., otimanje božjih kipova ; * feminae, koje su Orfeja rastrgale; * manus; * dextra ; * sanguis; (Com.) kao psovka, lupež. Sacrl-portus, us, m. 1) Sakriport, grad u zemlji Volštana, nedaleko od Prenesta, Liv. ep. Aurel. Viot. 2) grad na tarentskom zalivu. sacro, 1. [sacer] 1) svetiti, po svetiti, priložiti, aurum; argentum; ebur; agrum; duabus aris ibi Jovi et Soli sacratis; * aras. Odt. a) * odrediti, prikazati komu, pokloniti, hunc illi honorem erepta pro virginitate; quod Libitina sacravit = što je mrtvo, b) na propast odrediti, prokleti, de sacrando cum bonis capite ejus; caput Jovi, caput alcjs; * telus Euandri. 2) posvetiti i Ume nepovredIjivim učiniti, foedus; sanctiones; (Tac.) s. ludos, svete igre uvesti; (Tac. ann. 3, 63.) sacrandam ad memoriam; leges sacratae, za povredu kojih je osim državne kazne i prokletstvo određeno bilo, kao sveto poštovati, patrem deum hominumque hac sede sacravimus, Liv.; (nomen inditum) ab eo quem in summo sacratum vertice Poeninum montani appellant, Liv.; * sacrata Vesta. 3) tp. vječitim, besmrtnim učiniti, vivit eloquentia Catonis sacrata scriptis omnis generis, Liv.; * alqm Lesbio plectro; * avum sacrarunt aliqua carmina parte tuum. sacro-sanctiis, adj. „žrtvom posvećen “ nepovredljiv, svet , possessiones; tribunus plebis; potestas (tribunorum plebis); -f- tp. presvet, Častan, memoria alcjs. sacrum, i, n. [n. adj. sacer] 1) sveto, posvećeno, svetinja, pl. svetinje, sveto posuđe i oruđe i nal., sacrum rapere;' nihil ex sacro (od crkvenoga dobra) attingere; sacrum id Vulcano cremare; * sacrum accendere; sacra profanaque omnia polluere; (Hor.) miscere sacra profanis; sacra ex aedibus suis eripuisse; (Hor.) persaepe (incendebat) velut

qui Junonis sacra ferret; cum suis, penetralia sacris, sa kipovima bogova, s penalima. 2) sveti obred, žr tv a a navlast. u pl. = služba božja, svetkovina, sacrum facere Herculi; Graeco sacro, po grčkom obredu; s. anniversarium Cereris; plurima s. obire; sacrorum religio; s. Orpliica; s. publica, gentilicia. privata; eisdem sacris uti; sacra interire majores noluerunt; * sacra jugalia, ženidbene svetkovine; posl. (Ptaut.) inter s. (žrtvom) saxumque (žrtvenim nožem) = u velikoj nevolji, u škripcu biti; hereditas sine sacris = velika korist bez muke, bez troška, jer su obično sacra gentilicia, koja je nasljednik dužan bio preuzeti s nasljedstvom, zadavala mnogo troška. Odt. tajnosti, tajne, * tori; -j- iiterarum sacra colere; -{- sacra studiorum profanare. f saecularis (secui.), adj. [saeculum] stogodišnji, stoljetni, carmen s., pjesma pjevana prilikom svetkovanja stogodišnjice, kakovu je ispjevao Horacije. saeculum (starije saeclum), i, n. 1) ljudski, čovje čj i vij ek, obično trajanje jednoga ljudskoga pokoljenja (33 l / 2 g.), multa s. hominum ; tot saecula; navlastito vladanje kojega vladara. 2) ljudsko pokoljenje za kojega doba, pokolj enj e, naraštaj, in hujus saeculi errore versor; također običaji ljudski za kojega doba, običaj (adet), duh vremena, novi ego hoc s., Plaut.; s. prius, Ter.; hoc saeculo; in id s. cadit Romuli aetas; minus eruditis hominum s.; * mitescent saecula; (Tao.) nec corrumpere et corruraqi s. vocatur. 3) stoljeće, vijek, duobus prope s. ante; * saeculo festas referente luces; stoga a) duljevrij e m e, mnogo godina, aliquot saeculis post; s. plurima ; s. sexcenta; * saeclis effeta senectus; * te longo saeculo putidam, b) ljudi istoga stoljeća, stoljeće, isti fuit generi quondam quaestus apud s. prius, Ter.; s. reliquorum judicium; * impiaque aeternam timuerunt s. poetem. saepe, adv. s komp. i sup. često (opp. nonnunquam, semel; sr. crebro, frequenter), s. et multum cogitavi; testamentum s. fecit, više nego jednom, kad i kad; multi bella s. quaesierunt, kojekad; navlast. se nerijetko složi multi, multa sa saepe, te znači „mnogi drugi, mnogo drug o“, cum vero causam justam deus ipse dederit, ut tum Socrati, nunc Catoni, saepe multis etc.; interitus exercituum, ut proxime trium, s. multorum; cum s. multa (sc. dicere, narrare) tum memini domi in somicyclio sedentem in eum sermonem illum incidere etc.; tako stoji samo saepe bez alias, drug da, ako se na nj lako pomišlja po svezi

940

sacrifico—saepe