Učitelj

Школско КРЕТАЊЕ У СВЕТУ 245

опширнији извештај о напрецима п стању црквено-православних народних школа. Према извештајима врховног инспектора црквених школа изгледа, да ствар народног образовања стоји врло добро у колико наравно могу то помоћи потребна новчана средства. По мњењу известиоца духовни ресор и министарство народне просвете могли би за |0 година отворити 80.000 добро организованих основних школа с 4 милиона ученика, а број једноразредних народних школа и парохијских школа попети на, 100.000 с 5 милиона ученика, , ако би државна благајна могла ставити минисгарству народне просвете и црквеном одељку за првих 8 година још 2 милиона рубаља за основну наставу (поред досадањих средстава). Главне тезе извештаја биле су у овоме: !. без правилно организованих основних школа у народу је немогућно брзо и опште распрострањење основног образовања; 2. само заједнички рад министарства просвете и црквеног одељка у ствари основног образовања, може свуда народу подићи ово образовање; 3. оне губерније и окрузи, који желе сарадњу црквеног одељка при општем распростирању основног обравовања у народу, наћи ће увек сву симпатију и помоћ како код месних, тако и код централних власти и управа над црквеним школома; 4. епархијски школски савети и њихови окружни одељци треба што потпуније и опширније да испитају планове за подизање школа, које планове су прописале обласне или окружне скупштине, и које треба саопштити школском савету у Св. Синоду с мњењима и разлозима месне црквено-школске инспекције.

К школској статистици. Према „Варшав. Дневнику“, у школској 18959, години биће варшавском "школском надзорнику 659 завода потчињено: од тога ће бити 151 државна и 508 приватних школа. У број државних завода иду: две варошке школе (једна с 6 а једна с 4 разреда) на основу статута од 1872., једна техничка, школа, 105 државних, варошких основних школа (међу њима 17 дворазредних), једна црквено-општинска школа, 34 недељних техничких школа, једна недељна трговачка школа и 7 основ. школа уз цркве других вероисповести. Приватних завода прве категорије и шесторазредних женских панспоната има 21, друге категорије 17 а треће | (основне школе) 55. СОпецијалних завода (приватних) има 9. Број јеврејских школа износи на 406. Целокупан број ученика у овим заводима износи око 32.500 (24.000 мушких и око 8500 женских). У

у школској 1899]1900 години, док се отворе нови заводи, надзорник у Варшави имаће у своме кругу до 700 школа с 2200 наставника и до 36.000 ученика. ж

Према једном извештају централне губернијске власти у Херсонској губернији било је овде у 1897. години 2235 школа са 121.950 ученика (79.174 ученика и 32.765 ученица), тако да један ученик долази на 2192 становника, или једна школа на простор од 8392 квадратне врсте, односно на 1720:3 становника. По томе се осећа у целој губернији јака потреба за новим школама, а нарочито је то случај у неким варошима, н. пр. у Одеси, где преко хиљаде деце,