Učitelj

jedinstvene škole, zbog otpora od strane vlade. Revolucija 1905 godine samo ie promenila opšti duh srednie škole, ali nile dovela do reforme programa i ukidanja dualiteta koji ie postojao između OSnovne i srednje nastave. Jedino nasledstvo od 1905 godine bili su »roditeliski komiteti«, koji su donekle ublažavali birokratski karakter srednje škole. Pokušaji Državne dume da sprovede »jedinstvenu školu« sa tri stupnia (svaki po četiri godine) imali su za posledicu samo uvođenie dva stupnja narodnih škola; međutim, srednja škola ostala je kao i pre specijalan put za privilegisanu manjinu. Tek 1915 godine grof Ignatiev је uspeo da reformira programe i iziednači u pravima realke sa gimnazijama.

Niegov predlog jedinstvene škole bio ie odbačen od stranč vlade, te |e grof podneo ostavku uoči revolucije 1917 godine. U ovo doba sve »sreske« i građanske škole bile su reformovane u »više OSnovne škole« (drugi stupani narodne škole — 4 godine). 1915 go: dine broj tih škola se popeo na 1.600 sa 200.000 đaka. U nekim mestima, kao njihov nastavak, bile su osnovane naročite srednje škole trećeg stupnja sa trogodišniom nastavom, ali to su bili izuzeci. Broi srednjih muških škola porastao ie sa 380 godine 1906 na 744 u godini 1914, a broi đaka sa 141.000 na 233.000 za isto vreme. Broi ženskih gimnazija popeo se od 583 na 978, a broj učenica od 184000 na 393.000. Broi srednjih komercijalnih škola povećao se od 28 sa 9000 učenika na 250 sa 60.000 đaka.

Studentske bune i borbe za univerzitetsku autonomiju nastaVliaju se i u ovo doba. Pokušaj grofa L. L. Tolstoia da sprovede nov statut završio se neuspehom, represalije se obnovile.

Policijski režim koji ie zaveo novi ministar Kaso doveo je do potpunog rušenia univerziteta. 1911 godine Kaso ie isključio 11 hiliada studenata i otpustio mnogo profesora. U Moskvi 21 profesor i 80 docenata u znak protesta podneli su ostavku. Represalije su prestale tek posle smrti pretsednika vlade Stolipina u septembru 1911 godine. Kaso je umro 1914 god., a novi ministar grot P. N. Ignatiev počeo je da popušta pred javnim mnjenjem. Načelo autonomije bilo je uzeto za озпоу поуов statuta. Međutim niegovo potpuno ostvarenje bilo je zaustavlieno novim talasom reakcije uoči revolucije. Grof Ignatjev ie dao ostavku. Ipak mu ie uspelo da ukine mnoga ograničenia u pravilima O prijemu studenata Jevreja i da izjednači u pravima učenike koji su svršili realke sa gimnazijalcima. 1915 соdine on je otvorio širom vrata univerziteta za ženske iziednačivši ih u pravima s muškarcima. Prema praksi 1906—1909 2. studentkinie su takođe bile puštene па univerzitetska predavanja, ali kao vanredni đaci. Međutim Švarc im ie to pravo oduzeo 1909 godine. Od 1911 god. ženske su imale pravo da polažu državne ispite ma univerziteta u ovo doba bio ije zaustavlien Kasovlievim represalijama. na univerzitete na istom osnovu kao i muškarci. Brojni porast univerziteta u ovo doba bio ie zaustavlien Kasovlievim represaliiama. lako je 1909 godine otvoren nOV univerzitet u Saratovu, broi studenata, posle brzog porasta 1906—1910 god. znatno se smanjio 1912 godine. Zatim, za vreme rata on je bio u opadanju zbog mobilizacije. Ignatiev ie podneo nacrt otvaranja deset novih univerziteta, ali samo jedan od njih, u Permu, bio |e otvoren pre tevolucije. Za

Учитељ 42.

=