Branič

Страна 104

В Р А Н И Ч"

Број 6.

ног закона, каже банска наредба, ако није у наредби што друго одређено. Законодавцу није било при донашању закона о принудној нагоди ван стечаја ништа друго пред очима, већ да ван стечаја сврши нагодом брже и јевфтиније оно,, што је предвиђено нагодом у стечају. И зато су правни учинци (правна дејства) нагоде ван стечаја исти као и нагоде у стечају обзиром на интересе поверилаца. Према § 18. банске наредбе не може се од отворења нагодбеног поступка нити дозволити, нити провести никакова оврха (извршење) на ствари и права, која припадају имовини дужника. То значи, да поверилац не може против дужника, који је под нагодом ван стечаја, да изврши пресуду, ма да је извршена, баш тако како то не може, ако је тај дужник под стечајем. И кад је тому тако, онда је не само логично и правно консеквентно, већ је и законито да такав поверилац који је имао дужника под нагодом ван стечаја, не може и несмије бити оштећен у својем приватно правном интересу у свим оним случајевнма под којим не би био оштећен ни у случају стецишног поступка против истог дужника. А то и тим више, што према § 20, банске наредбе док нагодни поступак траје, не може се против дужника ни на предлог повериоца отворити стечај. И ова установа § 20. банске наредбе само потврђује оно, што смо напред казали, да је, на име, интерес поверилаца и у нагодбеном поступку исто тако заштићен, као и у стецишном пбступку, па да нема потребе, да поверилац може да отвара стечај дужнику, који је већ под ванстечајном нагодом. У овом конкретном питању које третирамо ради се дакле о томе, да ли може поверилац у смислу §§ 828., 829. и 830, српског грађанског закона утужити своје ненамирено потраживање против јемца свога дужника, против којег је проведен нагодбени понтупак у смислу банске наредбе. Према нашем разлагању, поверилац може да утужи таквог јемца, ма да §§ 826.—830. српског грађ. закона говори о дужнику који потпадне под стециште. Ми смо доказали, да је нагода ван стечаја по свом дејству једнака самом сгечају, нарочито нагоди у стечају. Доказали смо нарочито, да поверилац не може против дужника, који је у нагоди ван стечаја, да тражи отворење стечаја; доказали смо, да

закон о принудној нагоди ван стечаја не може и не смије прикраћивати и оштећивати повериоце у њиховим правима, а доказали смо коначно, да се у нагодбеном поступху у погледу права појединих поверилаца имаду сходно примењивати наређења стечајног закона. Законодавац није требао, да нарочитим законом надопуњује установу § 830. српског грађанског закона. Довољне су зато норме банске наредбе. Установе озакоњене банске наредбе изједначују, обзиром на правне учинке (дејство), а нарочитообзиром на приватно правни интерес поверилаца, нагодбени поступак ван стечаја си самим стецишним поступном. И можемо да кажемо обзиром на цитиране установе банске наредбе, да се под дужником у § 830. српског грађ. зак., који подпадне под сгециште, разуме и дужник, против којега је поведен нагодбени поступак ван стечаја. У подкрепу ове наше тврдње прецизна је и еклатантна установа § 60. банске наредбе, која говори о правним учинцима (дејству) нагоде. У алинеји другој те установе каже се, да се дужник решава и обавезе спрам јемца, док обавезе јемца спрам веровника (поверилаца) остају нетакнуте. Овом установом утврђено је јасно, да обавеза јемца спрам повериоца, обзиром на дужника, који је у у нагодбеном поступку, једнака је обвези јемца обзиром на дужника, који је пао под стечај. А да је та установа § 60. банске наредбе, као и цела банска наредба о принудној нагоди ван стечаја била, док је била на снази, закон и за подручје, на којем је у снази данас српски стецишни закони и српски грађански закон, то смо одмах на почетку нашег разлагања доказали. Према томе је „ЕхргеззЈб уегђ15" путем једног специјалкног закона надопуњена или протумачена били установа § 830. српског грађанског закона, т. ј. да се под речима „и кад дужник подпадне под стециште" имаде разумети и дужник који потпадне под нагодбени поступак у смислу закона о принудној нагоди ван стечаја од 28, IV. 1916. дотично банске наредбе од 1. IX. 1916. г. број 17.500, који су за Србију озакоњени чланом 13. закона о буџетским дванестинама за јануар и фебруар 1922. од 31. XII. 1921. године.