Etnički i demografski razvoj u Jugoslaviji od 1921. do 1991. godine : sveska I

ETNIČKI I DEMOGRAFSKI RAZVOJ U JUGOSLAVUI

XIII

"s i Makedonce (Prilog "20a" zapopis 1921, aPrilog "20b" zapopis 1931. godine), pošto o predliodno oduzeli od broja Srba broj Bugara iz dva granična sreza Uže Srbije. Zatim a: no rezultate naših preračunavanja, odnosno podele stanovništva 1921. godine (Prilozi :o a") i 1931. godine (Prilozi pod "b") , s jedne strane po poslednjim definisanim s dnige strane po matemjem jeziku i veroispovesti, sve to u okvim granica rec .iblika i pokrajina Dmge Jugoslavije. TabelelV (odstrane 278 do 308). BudućidajeDmgaJugoslavijana popisu 1953. c Mme takodje registrovala izjašnjavanja stanovništva kako po verskoj pripadnosti tako i matemjemjeziku, auobaslučaja istovremenoi po nacionalnoj pripadnosti, smatrao sam —: e potrebno pružiti citaocui te rezultate uPrilozima Tabele IV:uPrilozima"33a"đo"42b" rod "a" u apsolumim brojevima, pod "b" u relativnim brojevima, odnosno brojevi izraženi - procentima) po veroispovesti i narodnosti; a u Prilozima 43 do 52 (samo u apsolutnim ::oje\ ima)pomatemjem jeziku i narodnosti, u obaslučajauokvirimarepublikai autonomnih r-rkrajma Dmge Jugoslavije . Prilog broj 53 odnosi se na izračunavanje broja stanovništva : r- ših italijanskili oblasti po popisu iz 1948. godine, kako sam ih izračunao u mojoj već spomenutoj knjizi o "Žrtvama u Drugom svetskom ratu u JugoslavijT, ali koju je u medjuvremenu trebalo korigovati kao što će čitalac imati prilike da vidi na strani XXII. Svi ti statistički podaci mogu biti od interesa za proračunavanje stanovništva po r.arodnosti Prve Jugoslavije. Ali mogu biti od interesa i za one čitaoce koji žele da prouče oodelu stanovništva po veroispovesti ili podelu po matemjem jeziku ili o njihovoj medjuzavisnosti ili o njihovom odnosu na nacionalnost. Tabele V (od strane 310 do 329). Prilozi 54 do 63 pmžaju čitaocu demografski razvoj narodnosti od 1921. do 1981. gođine, prvo za Jugoslaviju, zatim isto tako iza pojedine republike i pokrajine, sve to na osnovu mojih preračunavanja za prva dva popisa Prve Jugoslavije i na osnovu zvaničnih popisa Dmge Jugoslavije. Prilozi pod "a" daju relativan demografski razvoj, izražcnu procentima, aPrilozi pod "b" demografski razvoj u apsolutnim brojevima. Tabele su tako posfavljene da ih čitalac može jednim pogledom lako da prati, posebno za svaku republiku ili autonomnu pokrajinu. Tabele VI (od strane 332 do 351). Prilozi "64a" do "73b", pokazuju isti demografski razvoj od 1921. do 1981. godine kao u Tabelema V, ali ovaj put sa podacima posle izvršenih korekcija, sa moje strane, popisa Dmge Jugoslavije. Ovaj put smo pokušali, razume se sa velikim rizicima, da raspodelimo brojeve Jugoslovena u uže, rekao bih plemenske gmpe. Nisam firne hteo da osporim na popisima izraženo jugoslovensko opredelenje nego sam, protivno mom vlastitom osećanju, hteo da preračunam Stabi bili rezultatipopisadanijebilo deklarisanih Jugoslovena. Jer smatram da smo, na žalost, imali problem izjašnjavanja Jugoslovena, Ako je bilo Jugoslovena koji su se realno tako osećali, bilo je bez ikakve sumnje i dmgih razloga izjašnjavanja za nepriznatu"jugos!ovensku narodnost", kao: trenutna moda, ideološki razlozi, oportunizam, pored dmgih. Ali je bilo fakvih opravdanijih i razumljivijih izjašnjavanja, naročito u porodicama mešovitih brakova.

Ako se želi da se vizuelno predstave tendencije demografskih razvoja pojedinih, odnosno najglavnijih etničkih gmpa, grafički prikazi tih evolucija doprinose njihovom boljem razumevanju i jasnijem praćenju smerova razvoja kako pojedinih naroda tako i njihove evolucije posmatrano u medjunacionalnim odnosima (kako za evoluciju u Jugoslaviji tako i za razvoje u poj edinim republikama ili pokrajinama bivše Jugoslavije) - čitaocima su pmžena uvek dva grafikona koja su postavljenajedan prema dmgom; jedan grafikon pokazuje raz\ oj