Etnički i demografski razvoj u Jugoslaviji od 1921. do 1991. godine : sveska I

XIV

Boooljub Kočović

uapsolutiumbrojevimaadmgiurelativnim,oviposlednjiizraženiuprocentima(7).Ovajdmgi grafičkiprikaz, urelativnim brojkama,jemerodavnijiza demografski razvoj pojedinihnaroda. Kada u Tabelama VU i VUI prikazujcmo "relativan demografski razvoj", mi u stvari pratimorazvojeod 1921. do 1981. gođine, razvojiekoji su izraženiuprocentima(%)a čije su osnove podaci popisa iz 1921. godine. Odnosno svi grafikoni, za svaku republiku ili pokrajinu bivše Jugoslavije, ili za celu bivšu Jugoslaviju, i unutar tih okviraza najbrojnije narođe,počinjuođ iste tačke, odbroja popisaiz 1921 .godine,tj. svipočinjunavisiniod" 100". Ako sejedna grafička linija nadje, u izvesnom trenutku, ispod tačke "100", to znači da đotičan narod ima tada manje gradjana nego Sto ih je imao 1921. godine. Važno je pak imati naumu da razvoj na gore ili na dole jednog naroda nije samo rezultat njegovog čistog priraštaja, nego je i rezultat zbira raznih činilaca, kao što su asimilacija, emigriranje, migriranje, imigriranje ili promenljiva izjašnjavanja (X). Tabele VII (od strane 355 do 364). U Tabelama VII (Prilozi od broja 74 do 83) data sugrafičkaprikazivanjarelativnihdemografskihevolucija prikazanih uPrilozima Tabele V pod "a", odnosno prvadvapopisaPrveJugoslavije iz 1921. i 1931. godinesu rezultat mojih preračunatih padataka od prvobitno izražavanih po matemjem jeziku i veroispovesti na narodno.stipodefmicijamaDmgeJugoslavije,doksubrojke, a time i odgovarajući grafikoni, od 1948. do 1981. godine odraz zvaničnih popisa Dmge Jugoslavije i samo u izvesnim slučajevimaposle korekcije ( kao što je to slučaj Bošnjaka). Tabelc VIII (od strane 366 do 387). U TabelamaVlll (Prilozi od broja "84a" do "93b") dati su grafički prikazi Priloga TabeleVlpod"a", odnosno nalazimo grafičke linije popisa Prve Jugoslavije koje odgovaraju mojim izračunavanjima, kao što je slučaj u grafičkim iinijamau Tabelama VJI, ali ovaj put grafičke linije od 1948. do 1981. godine odgovaraju mojim korigovanim brojkama ane zvaničnim popisima Dmge Jugoslavije. Pored togau Prilozima "84a" do "86a" i u Prilozima "84b" do "86b", raspolažemo, za relativne demografske razvoje, kako za Jugoslaviju, Sloveniju i Hrvatsku, tako i za Slovence i Hrvate - sa dve grafičke linije od popisa iz 1948. do popisa iz 1981. godine: grafička linija označena sa "A" je odraz broja stanovnika u okvim granica Prve (I) Jugoslavije, a sa "B" u okvim granica Dmge (II) Jugoslavije. Isti je slučaj za naznake za Slovence ili Hrvate: pod "A", od ukupnog broja tih naroda pri popisima Dmge Jugoslavije odbija se broj Slovenaca i Hrvatabivših italijanskih oblasti,

(7) Čitalac treba da pažljivo tumači oba grafikona, naročito onaj koji se odnosi na relativnu demograftsku evoluoiju. Tako, na primer, ako posmatramo grafikon za Jugoslaviju, posle potrcbnih korekcija rezultata popisa, čitalac može da viđi da jena Tabelama VUT, Prilogbroj 84b za apsolutni demografski razvoj, grafička linija Srba dalekoiznadsvili ostalihnarodaJersuSrbi inajbrojniji narod u Jugoslaviji, Za relativan demografskirazvoj pak. naTabelama VIII, Prilogbroj 84a, grafička linija Albanacajetakojaje iznadsvih giafičkih linija dmgihnarodajerjedemograftki razvoj upravonajjači kod Albanaca.

.(8) Primera radi, ako se Madjari u Jugoslaviji nalaze 1981, godine na visini od "93", to znači da je broj Madjara za 7% manji u poredjenju sa stanjem 1921. godinc. Na protiv, ako se gi afička linija Albanaca nalazi na visini od "380", to znači da je u poredjenju sa položajem od ” 100" 1921. godine porast bio od 280%. Spomenimo da je porast kod Muslimana 194%, Makedonaca 182%, Siba 97%, Slovenaca 74% i Hrvata 68%. Podsetimo čitaoca da su Hrvati, a u manjoj meri Slovenci, povećali svojestanovništvoteritorijalnimdobitkomnaračunltalije, štoometapravilnopraćenjerazvojatadva naroda.