Filatelista
S obzirom da su ovi kontumaci funkcionisali kratko vreme, a zaraza je pretila sa severa, sigurno je zemunski kontumac vršio dezinfekciju pošte koja je ulazila u Srbiju pravcem prema Beogradu.
Naredbom knjaza Miloša od 21. VIII 1836. godine osniva se kontumac u Aleksincu. (22) Carigradsko-bečka pošta kao i ostala pošta koja je dolazila iz Turske upućivana je u Aleksinac radi dezinfekcije. Carigradsko-bečka, konzulska i trgovačka pošta upućivana je na sanitarni postupak po dogovoru između zemunskog kontumaca i srpskog praviteljstva. Austrijski konzulat na osnovu predloga zemunskog kontumaca moli Popečiteljstvo inostranih dela da u vezi s otpravljanjem c. k. dvorske pošte izda naredbu da se dolazak i odlazak ove pošte u Aleksinac javi neposredno telegrafskim putem zemunskom kontumcu. Od strane srpskog telegrafskog nadleštva ovo je već ranije upražnjavano ali neredovno, pa se sada moli za redovan telegrafski izveštaj o prispeću ove pošte.
Paket sa poštom za beogradskog konzula stavljan je u paket koji je upućivan za
Zemun, pa je sa ovom poštom bio poseban postupak. U Aleksincu nije otvaran, već u Zemunu.
Sva trgovačka pošta do Uredbe u Srbiji slata je u Zemun na dezinfekciju, a zatim vraćana na raspodelu.
POSEBAN POSTUPAK SA POŠILJKAMA PRE PRIJEMA U KONTUMAC
Pošta upućivana u zemunski kontumac dolazila je iz dva pravca. Prvi koji se najviše koristio išao je kroz Srbiju i to pravcem Niš-Beograd. Drugi pravac išao je preko Bugarske. Sva pisma koja su dolazila u zonu Vojne granice drugim pravcem dočekivana su dobro organizovanim sanitarnim kordonom sa nizom kontumacijskih stanica. Pošiljke upućene prvim pravcem za vreme okupacije Srbije (1718— 1739) mogle su biti dezinfekovane u Paraćinu, gde je Austrija okupacijom Srbije formirala glavni kontumac, ili u beogradskom predgrađu Karlstadt-u. (23) Kasnije, povlačenjem Austrije iz severne Srbije posle beogradskog mira 1739. godine, sve do osnivanja aleksinačkog kontumaca, pošiljke su bile dezinfikovane u zemunskom kontumacu, sem za vreme rada banovačkog kontumaca [1760 — 1770) kad je zemunski bio vorkontumac.
Poštanski put Beč—Carigrad koji je preko Zemuna išao kroz Srbiju 1746. godine postao je redovan poštanski put kojim je jedanput mesečno išla pošta između Beča i Carigrada. (24)
Odlukom c. k. Dvorske komore uspostavljena je 1792. godine polumesečna pošta preko Niša i Beograda. (25) Međutim, zbog neredovnih prilika u Srbiji od 1771 — 1792. godine poštanski put preko Srbije prebačen je preko Rumunije (Hermannstadt) i Bugarske, ali od 1792. godine vraća se ponovo preko Srbije. Zbog nesigurnosti puteva ova se veza često prekida i ponovo prebacuje drugim pravcem.
Ovaj levantinski poštanski put, koji je išao kroz Srbiju preko Paraćina i Beograda, bio je vrlo važan za Austriju. Dok nije osnovan aleksinački kontumac, ovako prispela pošta dezinfikovana je u Zemunu. Međutim naredbom knjaza Miloša 1836. godine na granici prema Turskoj formira se sanitarni kordon i organizuje stalni kontumac. Vodeću ulogu u borbi protiv zaraza sa Istoka preuzima aleksinački kontumac, jer se nalazio na glavnom poštanskom putu koji je vodio od Carigrada do Beča. Svojim geografskim položajem kao da mu je bilo određeno da bude istureni bedem ispred austrijskog sanitarnog kordona. Aleksinački kontumac ima prvorazredni značaj za odbranu Evrope od naleta
zaraza sa istoka. Stoga je postupak sa poštom u aleksinačkom kontumacu bio od najveće važnosti za Austriju.
a. Postupak sa carigradsko bečkom poštom
. Po zahtevu c. k. Internuncija u Carigradu popečitelj unutrašnjih dela preporučio je aleksinačkom kontumacu da od austrijskih kurira u ma koje vreme došli u karantin odmah primaju pakete i po izvršenoj dezinfekciji iste odmah otpravljaju. (26)
Pisma i paketi c. k. dvorske pošte imali su postupak kao sa pismima odnosno poštom koja kroz Srbiju prolazi, pa se sanitarna uredba za ovu poštu nije menjala. Prema paragrafu 64 Uredbe od 1841. godine koja je u Srbiji saobražena sadržaju Uredbe o austrijskim kontumacima ova se pošta mogla samo spolja okaditi. Međutim, dolazilo je do nesporazuma, jer se sa ovom poštom postupalo kao da je upućena za Srbiju, pa je stoga dolazilo do protesta sa austrijske strane. Da bi se izbeglo probadanje paketa ovi su morali da imaju na prednjoj strani adresu za Beč. Docnije, 1857. godine da bi se izgladili stalni nesporazumi ova se pošta izlagala samo spoljašnjem kađenju. (27).
14