Filatelista

50 ду ЈОТАМ КЕМСКО МС

JUFIZ X - OSVRT NA IZLOŠKE I OCENJIVANJE PREMA FIP PRAVILIMA

dr Jovan PFeličković

Od 2. do &. maja ove godine u Beogradu Je održana jJubilarna Deseta Jugoslovenska filatelistička izložba JUFIZ X. Izložba Je bila planirana za septembar 1990. godine ali Je zbog ratnih dejstava NATO snaga na našu zemlju morala da bude odložena za ovu godinu.

Uprkos materijalnim ı tehničkim teškoćama izložba Je, po broju izlagača ı kvalitetu izložaka, dostigla ı prevazišla domete prethodnih Jufiza ı, što je naročito važno, završila sa pozitivnim finansijskim saldom. Izveštaj organizacionog odbora izložbe odštampan Je u Biltenu broj 11 Saveza filatelista Jugoslavije tako da u ovom osvrtu o podacima iznesenim u tom izveštaju neće biti reči.

Novina Jufiza X bila Je da su na kraju, (kao što to FIP pravila propisuju) svim izlagačima podeljeni listovi koji prikazuju ocene pojedinih aspekata izložaka u poenima, na osnovu kojih Je stručni žiri sabiranjem određivao konačne medalje. Prema ovim pravilima, ugrađenim u pravilnik Izložbe, maksimalan broj poena za bilo koji izložak iznosio Je 100, a aspekti koji se procenjuju, uprošćeno prikazano su: značaj ı razvoj izloška, znanje ı istraživanje (prikazano kroz opis ı obradu materijala), retkost prikazanih objekata, kvalitet ı tehnička obrada izloška. Navedeni aspekti donose 10 + 20 + 35 + 20 (15) + 10 (15) + 5 poena respektivno, što u zbiru predstavlja 100 poena. Ova osnovna šema važi za klase tradicionalna filatelija, poštanska istorija, poštanske celine ı aerofilatelija, a nešto Je drugačija za tematsku filateliju, maksimafiliju ı literaturu. Da ponovimo ukratko srž pojedinih od ovih aspekata:

(1) Značaj izloška meri se značajem ı važnošću oblasti koja Je odabrana za izlaganje. U uslovima nacionalnih izložbi najveći zmitačaj čini izložak koji obrađuje ceo period izdavanja maraka, ili pojedini vremenski dovoljno širok period izdavanja maraka Jedne zemlje koje su od opšteg značaja za tu zemlju i šire okruženje. Manji značaj ima prikazivanje samo jednog izdanja koje je cirkulisalo kraće vreme ili samo na delu teritorije ili izučavanje samo jedne vrste maraka. Tako su, na primer, vrlo značajni izlošci koji prikazuju marke samo Kneževine ili samo Kraljevine Srbije ili Crne Gore ili predfilateliju jedne zemlje ili Kraljevinu Jugoslaviju u celom periodu 1918-1941. Takvim izlošcima, prema značaju, pripada (8) 9 do 10 poena, naročito ako je u pitanju XIX vek. Izlošci koji prikazuju samo marke/pisma XX veka (Il rat) ili marke između dva rata, donose sedam do devet poena, a marke posle 1944. najviše osam poena. Ograničena lokalna