Gledišta

vo i pokušava ga „iznutra” onemogućiti. U takvom slučaju zadatak naučne, marksističke kritike jeste da demaskira staro i tako oiakša njegovu praktičnu kritiku. Takvu kritičku odbranu novog može tretirati kao apologiju postojećeg samo onaj ko ne uviđa ili neće da uvidi kada je u pitanju neki njegov partikularistički interes da se ne može konstruirati, braniti, afirmir ati ništa novo, a da se time ujedno (eksplicite ili implicite) ne destruira, napada, negira nešto sta ro, te da je stoga svaka konstruktivna kritika ujedno i destruktivna, naravno, destruktivna u odnosu na staro, a konstruktivna u odnosu na novo. 6. Udruženi proizvođač, negdašnja radnička klasa, proletarijat po svom društvenom biću u totalnom sukobu sa svim postojećim jeste najradikalniji i najsvestraniji kritičar svega postojećeg, preživelog, starog. Druge društvene snage, izdiferencirane postojećom dmštvenom podelom rada —po svom dmštvenom biću u sukobu sa m o s jednim većim ili manjim delom postojećeg nemaju uvek isti odnos prema sv e m u po'Stojećem kao i udmženi proizvođač. Jeđni, kako u političkoj tako i u duhovnoj sferi, koji su u stanju da se uzdignu iznad svojih partikularističkih interesa, ukorenjenih u postojećoj dmštvenoj podeli rada, opredeljuju se bez ikakvih rezervi za stvar udruženog proizvođača, uvereni da je to ujedno i stvar čoveka uopšte, te prihvataju njegovo vođstvo u opštim dmštvenim poslovima svesni da je to objektivna istorijska neminovnost a ne rezultat nekog dmštvenog dogovora koji bi se mogao i dmkčije urediti i zalažu se da to vođstvo udmženog proizvođača bude stvarno. Stoga su oni, kao i udruženi proizvođač, stvarno za svestranu kritiku svega postojećeg, preživelog, starog, što stoji na putu dmštvenog progresa i emancipacije udmženog proizvođača. U toj kritici, a shodno svom posebnom mestu u postojećoj dmštvenoj podeli rada dosadašnjem načinu delatnosti u prinudnoj i prividnoj zajednici suprotstavljanih klasa i jednostrano razvijenih Ijudskih ličnosti te društvene gmpe daju specifičan doprinos upravo negaciji tog starog načina delatnosti, koji je najdublja osnovica egzistencije njih samih kao posebnih dmštvenih gmpa i jednostranog razvitka otuđenog čoveka, i afirmaciji dmštvenog menjanja rada kao novog načina delatnosti svestrano razvijene ličnosti u slobodnoj i stvarnoj zajednici udruženog proizvođača. Đragi, koji se ne mogu sasvim odreći nekih svojih partikularističkih interesa, duboko utemeljenih u njihovom posebnom i privilegovanom položaju u postojećoj društvenoj podeli rada, samo formalno prihva-

733

UDRUŽE'VI PROIZVOĐAC I SVESTRAJJA KRITIKA SVEGA POSTOJE£EG