Jugoslovenski Rotar

ik) И PROBLEM PODUNAVLIA d-r Petar Digović (R. K. Zagreb)

Gospodo! Prije nego pređem na sam predmet, dozvolite mi da vam se sa ovog miesta naročito zahvalim na vasoj svesrdnoj potpori prigodom mog proslogorisnjeg puta u inostranstvo. a

Ja ovaj vas gest smatram za naročitu počast i kao znak povjeranja s vaše strane. Ja ne znam i nije, gospodo, na meni da sudim, da li sam ja to i zaslužio. Sve što ovog časa mogu reći to je, da sem naslojao da vaše povjerenje u cijelostii i opravdam 1 ja vjerujem da vas moj budući rad neće razočrali.

Na fakvom vašem geslu, na foj svesrdnoj, a ja se usudujem reci: i prijateljskoj podrsci, koja je danas tako rijetka, pa je njen značaj fime još veći, ja vam se, gospodo, svima još jednom naljepše zahvaljujem. Ja ću vam, gospodo, u ovo čelvrt sala pokušati dati jedan makar i nepotpun pregled onog kompleksa pitanja koja obuhvataju problem Podunavlja. Ja ću se ovdje bavili samo ekonomskom stranom tog problema, jer je to upravo ono Sto ga stavlja u prvi red evropskih orivrednih pitanja. — Ne mislim fime reći da to pitanje kao politicko uopste ne postoji. Forme u kojima se ono ukazuje u političkom svjetlu su: revizionizam, problem restauracije Habsburgovaca, sivaranje, znaéaj i uloga Male Antante i pitanje nezavisnosti Austrije. Sva ova pitanja, iako su interesantna, a djelom i aktuelna, narocita u vezi sa posljednjim francusko-engleskim pregovorima u Londonu i nekim simpfomima koji upućuju na mogućnost promjene engleske politike u pitanju Srednje Evrope i Podunavlja, sva ova pitanja samo su direktan refleks privredne strane podunavskog problema | nestaće ih onog časa kad privredna strana podunavskog pitanja bude riješena.

Pored opštih napomena, ja ću izloziti uzroke agragne krize, kao i zaduženosti podunavskih zemalja i na koncu dafi sumaran precled pokušaja za rješenje ovoga pitanja.

S obzirom na vrijeme, prisiljen sam da se sluzim pomalo telegraiskim stilom i molim vas, da. mi fo ne zamjerite.

Opšte prilike u Evropi i u svijetu stoje danas pod direktnim uticajem nekolicine faktora, čije su reperkusije na evropsku politiku i privredu tako direktne i teSke.

1) Tu su najprije posljedice opšte ekonomske krize, koje se u prkos momenfane konjunkfure još uvijek osjećaju.

" 2) Хант родјеја Evrope na dva ideološki oprečna politička faora. 3) Slom organizacije kolekfivne sigurnosti i opšla ufakmica u naoružavanju koja je poslije foga uslijedila i postavila za neke države problem sirovina.

4) | konačno revizionizam, — on je fakođer podjelio Evropu na dva bloka. | Engleska, koja po svojoj tradiciji ima najviše smisla za evoluciju i stvarnost, nastoji da ostane spona dvaju tabora, kako se njihov spor ne bi izrodio u otvoreni sukob.

fe 5