JUS standardizacija

aaa

Predlog br. 28085

Ispitivanje drveta UTVRĐIVANJE VELIČINE UTEZANJA

Krajnij rok za dostavljanje primedbi: 1 novembar 1957

O, O

MH MH

| |

| > |]

|} —

|S] |}

O =

9.2

[uv] Mel

Opšte odredbe

Ispitivanje se obavlja radi utvrđivanja linearnos ili zapreminskog utezanja drveta koje nastaje usled sušenja — Sgubitka vode. Ova ispitivanje se vrše radi utvrđivanja veličima limearnog (podužnog, radijalmog i tamgemcijalnos) i zapreminskog utezamja, njihovih 'oeficijenata i stamja zasićenosti Žice.

Utezanje pretstavlja odnos dimenzija (za linear= mo) odmosno zapremime (za zapreminsko) epruvete u napojenom (sa preko 35" vlage zavisno od vrste drveta i dela stabla) ili prosušemom stanju (5 od O%o —\ı 35%) i dimemzija odnosno zapremine aı suvom stanju (sa oko 0%).

Koeficijenat linearnog „odmosno zapreminskog utezanja pretstavlja veličinu smanjenja dimenzija odnosmo zapremine epruvete usled sasušemja za 17% higroskopske vlage i iskazuje se u "/0.

Užtvrđuju se sledeća utezanja: TLimeamo utezanje za podužhni, gencijalmi pravac.

radijami i tan-

Zapremimsko utezanje, po posebnom zahtevu u izabranim stamjima vlažnosti drveta u higroskopskom području vlage.

Epruvete

Iz svakog uzorka izrađuje se najmanje 5 epruveta. Dimenzije epruveta u mm su: 30 X 80 X 20

Epruvete se isecaju iz svakog uzorka tačno u pravcu drvenih vlakama. Sve strane epruvete moraju se izraditi u Dpropisanim dimenzijama sa stranama upravnim jedne ma drugu, sa ravnim i glatkim površinama a oštrim i meoštećenim ivicama. Tinije godova moraju biti što upravnije na dve suprotne strane poprečnog preseka epruvete, a drvna vlakma paralema sa osom ma 10 njemoj dužini.

Dozvoljeno ofstupanje: — dimenzije + 0,05"/on

— itežina =. 0,2% Način ispitivanja

Posle izrade izmere se dimenzije i težine odnosno zapremine epruveta.

Merna mesta na epruvetama, nalaze se za smer: podužni — u preseku simetrala čeonih strama

epruvete;

radijalni — u preseku simetrala tanmgemcijalnih stranica!

tangemcijalni — lu preseku simetrala radi-

jalnih stramica. Merenje dimenzija tokom celog ispitivanj= vrši se ma istim rmemim mestima.

Posle izvršemog meremja epruvete se potope u vodu tako da im je cela površina pod vodom s tim da se međusobno me dodiruju kao mi sa kojim zidom posude. Ovo potapanje traje sve do postizanja maksimalne težine i dimenzija što se

· utvrđuje Rontrolmim merenjima. U ovom stanju

izmere se dimemzije odmosno težina epruvete.

83.4

4.11

4.2,

DK 674.001.4:620.2 JUS D.A1.049

Posle ovoga epruvete se oprezno osuše m sušioniku pri temperaturi od 103 + 20C. Povećanje temperature obavlja se što postupnije da bi se izbeglo prskanje epruveta. Sušenje se vrši do postizanja konstantne težine koja u poslednja 4 sata ne sme da varira više od + 0,02/0o. Nakom postizanja konstanitne težine izmere se minimalne dimenzije odnosno težine epruveta u suvom stanjiu.

Način ob» ačunavanja

Veličine utezanja u procemtualnim iznosima obračunavaju se po sledećim obrascima:

Linearno utezanje za pravce a) podužni

100 (ly —

lsy

lsv) o

“o

gde je: Ur — podužno utezanje ("/o) le: — memaz dužina epruvete posle napajanja (mm) ls — mema dužina epruvete posle sušenja (mm) b) radijalni 100(by—basy) „,

— 7

Ur = : bsv gde je:

Ur = rađijalno utezanje ("/o)

by = mema dužina radijalne ose posle napajanja (mm) Ćes = merna dužina radijalne ose posle sušenja (mm) c) tangencijalni

epruvete

100 (ay—1sv) „

asv

U, =

gde je:

Ut = tamgencijalno utezanje ("/b) av

merna dužina ftamgencijalme ose epruvete posle napajanja (mm)

asv — mema dužina tangencijalme ose epruvete posle sušenja (mm)

Zapreminsko utezanje

a) kada se obračunava stereometriskim načinom

100 (100 + U,) (100 Ur) (100 + U)

“E = LA |(8]55 107 100 % b) kada se utvrđuje volumetriranjem 1 SIV u OU Sv) Vse

gde je: . Uv = zapreminsko mtezanje ("/o)

U: = podužno utezanje (%)

Ur = radijalno utezanje ("/o)

U, — tangencijalno mtezanje (%)

Vv = zapremina epruvete posle mapajanja (cm?)

Vve = zapremina epruvete posle sušenja (cm?)

Koeficijenat linearnog utezanja obračunava se po sledećim obrascima:

: 3 zr ra —— 1 ime gd je: - j-