Narodna milicija

»Макофпота доташ« ц оте, док je veća grupa {ašista zlostavljala i tukla nekoliko Slovenaca, vicekvestor GOorice, sa grupom policajaca, mirno je posmatrao šta se događa. U mjesecu martu zapaljeno je sjedište Demokratskog fronta Slovenaca u St. Petru na Nadeždi, a komandir policiske stanice, umjesto da traži i privede zasluženmoj kazni fašističke palikuće, naredio je da se sa zida zapaljene zgrade skinu zidne novine, zato što Se u njima kritikovao jedan članak u »Mesađero veneto« koji je klevetnički napao Slovence. Jedan italijanski oficir u Gorici ošamanao je dijete, koje mu je na pitanje odgovorilo na slovenačkom. U Šent Andrežu sveštenik је tukso djecu zato što nisu htjela da kupe »Pastirček« — pamflet kojim se kleveće slovenačko ime i narodnost. Zatvaraju se slovenačke škole, otpuštaju se slovenački učitelji, neke od njih premještaju u unutrašnjost Italije. Na njihovo mjesto dolaze učitelji Italijani ili ratni zločinci i izdajnici, kao što je slučaj sa profesorom Biarogom, koji je od narodmog suda u Ljubljani osuđen ma smrt radi služenja okupatoru. Italijani sveštenici u JUŽnoj Americi pišu svojim poznanicima (a i nepoznatim) — Slovencima, neka se isele u Ameriku da tamo ima »hljeba za sve«. Sa zvanične strane zabranjeno je Slovencima svako isticanje nacionalnih zastava. Gorica je grad sa najvećim procentom. nezaposlenosti u Italiji, pa, i pored mmogobrojnih protesta i žalbi, ništa mije preduzeto da se stanje poboljša, već je ono iz dana u dan sve gore. U italijanskom budžetu nije predviđena nijedna lina za podizanje ovog, inače pasivnog krlaja. Poslodavci Italijani šikaniraju, bezdušmo eksploatišu i otpuštaju radnike Slovence. Vlasnik preduzeća Gusolini od 1948 godine tjerao je Slovenca radnika Nardučija Jordana da radi 10 sati dnevno, a plaćao mu je 6.000 lina mjesečno (manje od cijene običnog para cipela italijanske seriske proizvodnje), a kad je nedavno saznao да је Narduči član Demokratskog fronta Slovenaca, smjesta ga je otpustio. Slovenački jezik se sve više isključuje iz upotrebe. Skidaju se sa radnji mlatpisi na slovenačkom jeziku, a 30 marta, u Gorici, na sjednici opštinskog vijeća, pretsjednk vijeća onemogućio je diskusiju o ravnopravnoj upotrebi slovenačkog i italij anskog jezika.

Takva, a i gora, je situacija u samom, Trstu. Već odavno faktički ne postoji granica izmedju Italije i Slobodne Teritorije Trsta. Iz Trsta se može putovati slobodno u Italiju bez vize. Sređivanje finanmciskih pitanja Trsta anglo-američka uprava je povjerila italijanskoj državnoj banci. U Trst se dovode činovnici Italijani, ministarstvo pravde iz Rima, naprimjer, postavilo је пеdavno Italijane Rivera za glavmog državnog tužioca li Viltamca za pretsjednika apelacionog suda u Trstu. Na snazi je i dalje italijansko zakonodavstvo. Zvaničam. jezik je sada samo dtalijanski, legitimacije se štampaju samo na tom jeziku, mjesto na slovenačkom, hrvatskom || italijanskom kako je bilo ranije. Ukidaju se pojedini razredi a i čitave slovenačke škole.

Akcija za pripajanje Trsta Italiji (i anglo-američku i jugoslovensku zonu) naročito je pojačana pred i za vrijeme izbora u jugoslovenskoj zoni, zvanoj 20ni »B«.

Tim mjerama, kampanjom laži i kleveta informbiroovskog tipa, presijom i terorom nad Slovencima i Hr-

vatima u Trstu, Beneškoj Mloveniji, Kanalskoj Dolini ı Goričkoj Oblasti, oživljeni italijanski iredentizam роlazi u ofanzivu. Ne čudimo se nosiocima te Oofamzive, Orlandu i drugima. Njih istorija ništa mije naučila, za njih pouke iz prošlosti pretstavljaju posljedice »jedne nesretne politike« i »nezgodnmo odabramih momenata«. Ali je u ovom ftršćanskom. problemu i kampanji pokrenutoj protiv Jugoslavije vrijedna zapažanja uloga koju igraju italijanski informbiroovci. Doduše, rukovodioci KP Italije nisu se ni ranije baš proslavili nekim principijelnim, mairksističkim stavom po pitanju Trsta. Poznat je njihov oportunistički stav po tom pitanju i od ramije. Ali, ovlaj put, omi nisu propustili mi. jednu priliku a da ne pokažu svu svoju lojalnost i jednodušnost sa italijanskom reakcijom po pitanju povratka 'Yrsta Italiji. U hajci, na čijem čelu stoje svi profašistički i neofašistički elementi Italije, informbinmoovci su im stali uz bok kao vjerni saveznici. Informbiirroovski senatori ı pretstavnici italijanske šovinističke reakcije zajednički su pljeskali Orlandovom govoru. Na dan 15 marta, kada je slovenački vijećnik Paulin, ma sjednioi opštinskog vijeća Trsta, ustao u zaštitu slovenačke manjine i zahtijevao poštovanje njenih prava, zajedno sa reakcionarnim vijećnicima, pokušavao je i pretstavnik KP Italije, Pusteto, da ga omete. Informbiroovska štampa Italije oduševljeno je primila i komentarisala Orlandov gOVOT i uopšte čitavu iredenfističku kampanju. Sve »vijesti« o »istrebljivanju Italijama« »Umita« prenosi upotpunjene još većim lažima, u čemu su se informbiroovci pokazali pravim majstorima. Klerofašističke organizacije u Trstu i vidalijevci slali su zajedničke instrukcije narodu wu zoni »B« da se ma dam izbora cijepaju listići ili da se mepravilno ispunjavaju, kako bi bilo što više nevažećih glasova. Zakazan je specijalni miting »pristalica mira«, od strane informbiroovaca -— vidalijevaca, u Trstu, na sam dan izbora u zoni »Bx___ tj. 16 aprila a sve u cilju ometanja izbora. Okorjeli fašista, biskup Santini, može da bude zadovoljan, svojim pitomcima vidalijevcima, koji su ga u kampanji protiv naše države || naših naroda, potpuno nadmašili.

Orlando, De Gasperi, biskup Samtini, пола ı ihnformbiroovci Italije sklopili su savez protiv J ugoslavije i njenih maroda. Politika, koju danas vodi italijanska iredentistička reakcija, uz najširu pomoć Informbiroa, nailazi nai potpuno odobravanje i podršku Moskve.

To je potpuno razumljivo, jer kampanja protiv jedne socijalističke zemlje, kampanja laži || kleveta, u kojoj je CK SKP(b) pokazao svoje revizionističke i antimarksističke tendemcije, meminovno je morala dovesti sve njeme pobornike ma istoj liniji sa majreakcionarnijim elementima kapitalističkog zapada.

Naš stav po ovom. pitanju je dosledan koliko i odlučam. Taj stav je jasno formulisao drug Kardelj u svom govoru u Mariboru, 22 februama ove godine: »Godine 1946 morali smo — radi opšteg mira — da pristanemo na mirovni ugovor koji je otkinuo sadašnju slobodnu tršćansku teritoriju od Jugoslavije. Ali danas me možemo dopustiti da nove delove našeg življa, koji po mirovnom ugovoru nisu pripali Italji, predamo njoj. S tim treba da su načisto svi oni koji danas organizuju protivjugoslovensku hajku sa namerom da iza nje prikriju svoje imperijalističke želje.«

poručnik Omer Lakomica

23