Naša stvarnost

NUŠIĆ 1 MI 15Y

o Sivoj Eminenciji Gospodinu Gospodinu Ivu Andriću, o velikom. kopljaniku i borcu proliv socijalne lirike Simi Panduroviću, o malom željezničaru i velikom mlažipari Milanu Šantiću, o starom gvožđaru Stanislavu Prakćwu, o Bonstantinu Atanasijeviću, kumu „Vremena”, o Veselinu Breznancu, kumčetu „Vremena”, o vardarskom književnom banu Petru Miiropanu, o crnogorskim krčmarima i feljtfondžijama, o Branku Lazareviću - kritičarskom preživaru, Vojislavu Iliću • Mlađem, Branku Teodosiću, beogradskom časopisu „za kriminalnu feoriju i praksu”, Cini Jote, antisemifizmu, Geci Bonu — plaćenom vlasniku „XX veka”, pašama, Sinan-pašama, graditeljima ruševina, „izopačenoj umjetnosti”, goniteljima umjeinika, slaviteljima gonitelja i goniteljima {goni mu...) slaviteljal Govorili smo ili se bar izjasnili — protiv!

Mi nismo ćužlali ondje gdje se moglo govoritil

O Branislavu Nušiću naš časopis donio je fragmente napisana od dvadesetorice književnih radnika. »Lik ljevičarske ideologije« mogli su praviti od Nušića samo D. Matić, V. Gligorić, M. Žicina, A. Boglić, P. Bihali, J. Popović, A. Vučo, M. Nikolić, R. Zogović i V. Vučković. Da li su oni fo radili? Milka Žicina govorila je samo o Nušiću kao govorniku, o Nušiću na osnivačkoj skupštini Udruženja naučnika, umjeinika i pisaca. A. R. Boglić saopštio je jedan svoj razgovor sa Nušićem. Osnovna misao Dušana Matića bila je ova: „Moralni lik B. Nušića, mimo svih olstupanja, koja možemo razumeti i ako ne uvek i opravdati, taj moralni lik obeležen je onom pesmom iz njegove mladosti koja ga je dovela u Požarevački kazamat, zatim izvesnim pozorišnim delima koja su razoftkrivajuća kritika i osuda negajivnih pojava u našem drušivu i najzad „Pokojnikom”, u kome je ta kritika dobila jedan opšti i društveni značaj, šibajući, istinito i nemilosrdno, najviše slojeve našeg društva”, Gligorića: „Nama je drag satiričar Nušić, miliji i zaslužniji onaj Nušić u počefku i na završetku književnog stvaranja... U njegovom veoma elastičnom, živahnom i vifalno produklivnom duhu finjao je neugašeni plamen . liberalnog čoveka i savesnog umetnika koji se najednom opei razgoreo u poslednjim danima njegovog života", Jovana Popovića: „Mnogo šta iz njegovog vrlo plodnog književnog rada osfaće za buduće generacije kao kulturno nasleđe, ponešto će i proći, uslovljeno uskim okvirima jedne sredine u određeno doba”, M. Nikolića: „Branislav Nušić je bio — i fo će ostati — jedan od najsjajnijih pretstavnika srpske kulture i srpskog duha, onoga duha čiji su razvoj i postojanje danas najviše ugroženi i koji je u prošlosti, uvijek. nemiran, izrazio sve ono šio je vrijedno, veliko i nesebično u slobodarskim težnjama srpskog naroda”, P. Bihaly-a: „Da je umro pre nekoliko godina, umro bi jedan popularan komediograš i omiljeni humorista. Danas smrt Branislava Nušića znači mnogo više. Pri kraju svog dugog živola on se, bolestan i star, digao sa postolja svoje pozlaćene slave i repukjacije... dajući posle niza ružfiniranih lakrdija nekoliko snažnih i svežih sajira, dižući svoj glas savesti u osudne tfrenužke · što ih preživljuju čovečanstvo i kultura”, Vojislava Vučkovića: „Biti