Nova Evropa

veka broj iseljenika, iz godine u godinu, biva sve veći, U istoriskom delu američke zvanične statistike od 1910, nije zabeležen nikakav dolazak iseljenika iz bivše Austro-Ugarske od prvoga oktobra 1820 godine do 31, decembra 1860; od prvoga januara 1861 do 30, juna 1870 zabeleženo je 7,800; od 1871—1880: 72,99; od 1881—1890: 353.719; од 1891—1900: 597.047. од 1901—1910: 2,145,266; од 1911 до 1918: 895,937, Iz Evropske Turske (»uključujući tu i Srbiju, Bugarsku, i Crnu Goru«): Do 1890 nije beleženo; od 1891—1900; 2562; od 1901—1910: 118,202; od 1911—1918: 75,155,? Kao što se iz ovoga istoriskoš pregleda vidi, iz decenije u deceniju broj je Jako rastao, Rat je presekao iseljavanje, ali, čim je prestao, iseljavanje. je opet nastalo, Kakve će razmere #0 novo iseljavanje uzeti, ne može se predvideti: ono će zavisiti od ekonomskih prilika u našoj zemlji, od zakona koji će se izraditi da se iseljavanje spreči, i od novih iseljeničkih zakona koje razne američke države spremaju i koji sudeći po onima koji se spremaju u Sjedinjenim Američkim Državama — neće biti nimalo blagi, — Uglavnom, prema podacima koji se mogu skupiti, treba računati da se skoro jedna četrnaestina našega naroda, od Aljaške pa do Nove Zelandije, nalazi, kako rekosmo, na ovoj zemljinoj polukugli, Taj narod ima svoje ekonomske, potiporne, političke, i crkvene organizacije; svoje škole i crkve; svoja preduzeća; svoje banke; svoje domove i čitaonice, sokolske organizacije, časopise i listove, štamparije; svoje učitelje, sveštenike, advokate, lekare, trgovce, i tako dalje,

Namera nam je da u ovo nekoliko reči utvrdimo, u koliko je io moguće, broj naših useljenika, Postoji o tome na našem jeziku već čitava literatura, Broj iseljenika, prema toj literaturi, kreće se od pola milijona do preko jednog milijona, Iznećemo nekolika mišljenja po iome pitanju, Dr, Ante Tresić-Pavičić (u svojoj knjizi »Preko Atlantika do Pacifika«) drži da našega naroda, samo u Sjedinjenim Američkim Državama, može biti oko 400,000, Tako isto misli i Dr, Krunoslav Janda, koji kaže da u Argentini ima samo Hrvata, i to većinom Папа паса, око 40,000, F, Lupis drži da naбеба naroda u Sjedinjenim Američkim Državama i Kanadi ima oko 400,000, u Južnoj Americi izmedju 80—100,000, a po Novoj Zelandiji, Australiji, i Africi, izmedju 20—30,000, Rafael Radić drži. da u Sjedinjenim Američkim Državama ima naših preko 500,000, Josip Marohnić, u jednoj svojoj knjizi koja je izašla još 1902 godine, drži da je, još u ono vreme, i to samo Hrvata, bilo u Sjedinjenim Američkim Državama, Kanadi, i u Meksiku, oko 124,000; treba istaći da je Josip Marohnić tu statistiku radio na licu mesta, i da je ona za ono vreme sigurno jedna od najtačnijih, U svome govoru koji je о па dvanajstoj konvenciji »Narodne Hrvatske Zajednice«, 1915 godine, dakle dvanajst godina. po ројази- 57 ee knjige, on nalazi da samo Hrvata u Sjedinjenim Пгтаувивл “6, 350,000, Po-

/ dt 5

1) Statistical Abstracts of the United Stafes (0 Foreign and Domestic Commerce), Washingtonj 191

ге. Витеаџ о:

11