Nova Evropa
najugledniji. politički časopis Jugoslavije, koja “predstavlja sama sobom. više znanja, etičkog kapitala, i ustavne svesti, nego celokupna beogradska štampa skupa, i koja je u svojim stupcima uvek zauzimala stanovište polpune ravnopravnosti svih naroda u državi, : Narodne su mahjine mogle očekivati od Zagrebačkog Kongresa da zauzme odredjeno stanovište u pogledu manjina i zato, što je jedini političar manjine, koji je dobio poziv na ovaj Kongres, naročito upoZorio sazivače Kohgresa na važhost ovog pitanja, te je Stavio ma rasboloženje sazivačima Kongresa program i memorandum Маdjarske Stranke, i omogućio im da prosudjuju čisto i objektivno politiku manjina kako je dosada vodjena,
Nažalost, očekivanje narodnih manjina u. pogledu Kongresa nije se ispunilo, U rezoluciji primljenoj po Kongresu nije ni rečju osudjen sistem sadašnje vladajuće politike prema manjinama, a još manje su odredjena u njoj načela jedne nove, zdrave politike u pogledu manjina, i 1 OU u
Znamo, da je na pretkonferenciji. za. utvrdjivanje teksta rezolucije, baš sa strane »Nove MEvrope«, nabačeno pitanje manjina, i označeno je kao poželjno da se zauzme precizne stanovište u: ovom pogledu, Većina sazivača Kongresa, medjutim, nije držala да је оус naročito: potrebno, motivišući svoje rnišljenje time, da je. a osudjivahju današnjeg režima uopće, i zahtevu jednog vanpartajskog čistos Težima, sadržan ujedno i zahtev pravne i političke ravnopravnosti raanjin4, - : 5 __. Mi ovo stanovište ne možemo usvojiti, Razumemo doduše sazivače Kongresa, donekle, Za javno mišljenje, bež političkoš školovanja i sa starom ideologijom, već je zahtev revižije ustava jedna krupna tačka, sa gledišta praktičnog uspeha, i očigledno je da sazivači iz taktičkih razloga nisu hteli poteškoće pred masama povećavati, iznoseći i problem manjina, koji tim masama nije simpatičan. Ali za one, koji opće stanje države hoće da izmene u duhu prave demokracije ne mogu igrati ulogu ovaki taktički razlozi, U državama sa više naroda (poliglotskim), problem manjina je važna stvar, i pošteno i demokratsko rešenje njegovo tako je bitno, da se ne može općenitostima urediti ili preko njega ćutke preći, Ne može to činiti naročito jedna akcija koja dobija inicijativu od duhovne elite jedne države, čije vodje po nauci i naobrazbi uopće moraju biti svesni toga, da je konsolidacija i demokracija uopće bez poštenog rešenja ovog pitanja u ovoj državi — kao i u svakoj drugoj poliglotskoj državi — nemoguća i nepojmljiva stvar, · о ан је O
Politika današnjeg. vladajućeg režima prema narodnim manjinama ne spada pod istu osudu sa ostalim gresima režima, Zagrebački je Kongres, po našem mišljenju, učinio veliku grešku kada je u svojoj rezoluciji govorio samo o izmirenju·državotvornih уебта 10 narodnom jedinstvu, a nije uzeo u obzir, da u ovoj državi, osim drŽavotvorne većine, žive i natodne manjine, i to takih naroda, čija se
kulturna i gospodarska snaga ne d4 osporiti,
282