Nova Evropa

vinom koja mu je povjerena da njom samo upravlja u ime svoje siromašnije braće«.

U individuaalizmu Engleza, u komunizmu Rusa, i u askezi Hind4, vidimo tri smjera u kojima se kreću privredne težnje svijeta, Čini se kao da se prvi najbliže približio cilju socijalne pravde, jer učinivši — kao što to pokazuje današnja Amerika, koja je nikla iz engleske stanice, — radnika kapitalistom, ičinioje suvišnom borbu protiv kapitala,

Društvo,

Ima dobrih i loših karaktera, Isus je bio savršeno dobar, Rikard III, savršeno zao, Ali bili karakteri dobri ili zli, samo oni su individualno dotjerani ljudski egzemplari kakove proizvodi Priroda u oblasti svojih misterija. Samo oni su ličnost, a ličnost je ferment u evoluciji čovječanstva. Ono drugo je obični gradjevni materijal, zemlja, pijesak, No i tu odlučuje kvalitet,

Velikani kalibra Cezara, Aleksandra, Napoleona, Ničeovi »Uebermenschen«, ne niču na engleskom lu, To su proizvodi grko-latinske rase, Pit Stariji i Mladji, Palmerston, Gledston, Čembrlen (otac), samo su »primi inter pares« u Parlamentu, a često i u svojoj stranci, Veličina Engleske je u njezinu Parlamentu, u odborima {»committees«), Crkvi, i društvu. U svojoj sintezi, to je društvo komplikovano kao i engšleske mjere 1 utezi, a opet homogeno i uniformno, jer је iste krvi i diše istom dušom, Zato i nema socijalnih klasa u našem smislu riječi, ili čak Казта, Englesko plemstvo, naprimjer, na vrhovima engleskog društva, nije odijeljeno od pučana, Po staroj instituciji »Common Law«-a, da plemički naslov i čitav imetak prelaze na najstarijeg sina, silaze ostali sinovi plemića u redove pučana, A stari običaj, da za gradjanske zasluge svako može da dobije plemstvo, omogućuje svima sposobnima i vrijednima da se popnu u Kuću Lordova. Čemu onda da pučanin mrzi plemića i da plemić prezire pučanina ?

U njegovoj suštini, englesko društvo karakterišu dva reprezentativna tipa kakova ne poznaje nikoji drugi narod na svijetu: »gentleman« i »lady«, Šta je »gentleman«? Detlinicija je toliko puta pokušavana, a opet je nema, jer se faj tip mijenjao u evoluciji engleskog društva i engleske državnosti, i bio prema tomu nešto druđo u feudalno normansko doba a nešto je drugo u današnjem Dvadesetom Vijeku, Džentlmen je bio najprije sinonim s francuskim »gentillehomme«, — to je značilo odvajanje od puka, i zato je puk na adresu plemića upravio slijedeće posprdne stihove:

\When Adam dveled and Eve span \Who was then the gentleman?

86