Nova Evropa

zvanju naći posla. Ali šteta je vrlo velika: udaljavanje od korisnoS posla, i dubitak novca kojim je plaćena školarina, Ambiciju da postanu filmske »zvijezde« i »dive« nemaju samo djeca bogatih roditelja; od te bolesti nisu poštedjeni nijedna zemlja, nijedan narod, nijedan stalež, Sirotinju, više od slave, privlači materijalna pozadina slave, — ta je pojava djelomično zakon nužde. Il u našoj zemlji ima velik broj mladića i djevojaka, koji, pod dojmom mladenačkih snova i reklamnih članaka, vjeruju da bi ih moćni filmski magnati otkrili na prvi pogled {u Zagrebu je jedna siromašna djevojka, učenica Filmske Škole, počinila samoubistvo, pošto joj roditelji nisu mogli dati hiljadu dinara da plati taksu za polaganje ispita),

U znaku međalomanije, jedinstvene u istoriji filma, radjen je i naš najduži domaći film Melodija hiljadu otok a« Film je formalno snimio »Svetloton« iz Zagreba, ali je »kameraman« bio jedan Nijemac iz Rajha, a finansijer Slovenac Maks Osvatić, Osvatić je bio odlučio da snimi prvi tonfilm na našem i — s obzirom na medjunarodni promet — na njemačkom jeziku, i da filmski ovjekovječi ljepote Dalmacije; on je, izgleda, osim ovog općeg plana, imao i jedan plan intimne prirode: da pokaže svoj višestruki talenat (kao finansijer, kao šef produkcije, koji je napisao i manuskript, igrao dlavnu ulogu, i vodio režiju). Kod nas je sve moguće, Samo, ova »Melodija hiljadu otoka« nije melodijozna; u njoj ima tek poneka lijepa snimka {po svoj prilici zasluča kameramanova), ali su i te snimke bez efekta, jer je Osvatić i kao glumac u središtu svega! On Je dao sebe fotoGrafirati pod svim mogućim kutovima i u raznim veličinama; tako Педајас доћија dojam da je i lijepa priroda snimljena samo kao pozadina za teren na kojem se kreće Osvatić! Jedini dobri člumci u ovom filmu, u nekoliko kratkih scen4, to su mornari jednog našeg broda; oni su svoju »ulofu« odigrali neusiljeno, prirodjenim elanom, s vedrom originalnošću, — prisustvo kamere nije ih zbunilo, »Melodija hiljadu otoka« prikazivana je sa velikom reklamom i veoma svečano, ali i pored sve reklame ni naša Javnost je nije primila a o stramoj da i ne govorimo,

Nije boljim putem pošao maš domaći film ni s onim snimanjima što ih je u Primorju i u nekim lječilištima u unutrašnjosti izvršila »Cinema Revija«, Ovaj časopis za mladiće koji vole da gledaju naslikane Sole ženske grudi i noge, za djevojčice i nezaposlene mlade »milostive«, imao je savršene materijalne uslove za rad: besplatan nešativ i pozitiv, besplatno kopiranje, besplatno putovanje, besplatan boravak u mjestima snimanja, 1! пабеб пајђбојјеб kameramana, Rusa Serija Tađaca. Ali zadatak što ga je sebi postavila »Cinema Revija« bio je i suviše složen: njeni filmovi imali su da budu i reklamni (reklama za list i za hotele) i kulturni (reklama za naše lijepo Primorje), i istovremeno tako diplomatski da reklama samo stidljivo pro-

283