Opuscules et fragments inédits de Leibniz : extraits des manuscrits de la Bibliothèque royale de Hanovre, S. 116

Puic.;, V, 8; f, 24.

25 recto.

86 CALCULUS CONSEQUENTIARUM

In Propositione Negativa cùm negamus prædicatum hoc modo quo dixi subjecto inesse; eo ipso affirmamus negationem prædicati sive terminum prædicato contradictorium subjecto inesse. Ut cum dico : Nullus sceleratus est felix : idem esse ac si dicerem : Omnis sceleratus est nonfelix, seu non-felicitatem scelerato inesse. Et cum dico : [quidam] pius [non] est << non->> fortunatus, hoc volo : =0 non-fortunatum inesse cuidam speciei seu exemplo pii.

Considerandum porro omnem notionem compositam, constare ex pluribus aliis notionibus, interdum positivis, interdum et negativis. Exempli gratia cum dico : numerus primitivus, | intelligo hoc : numerus non-divisibilis per majorem unitate. [Et vero sola notio DEÏ purè positiva est, nullamque limitationem seu negationem involvit.] Ided ut generaliter procedamus : quamlibet notionem exprimemus duobus Numeris characteristicis, uno cum nota <+ seu plus, altero cum nota — seu minus. Exempli gratia : Primitivus est numerus indivisibilis. Conside-

+ 22 — 17

randum etiam est Terminos omnes negativos, hanc habere proprietatem, ut quando positivi se habent ut genus et species, contra negativi eorum se habeant inverso modo, ut species et genus. Exempli gratia Corpus est genus, Animal est species. latius enim patet corpus quàm animal, << quia corpus continet animalia et plantas aliaque, > sed contrà nonanimal est latius quàm non-corpus. Omnia << enim > non-corpora sunt etiam non-animalia; sed non contra; dantur enim non-animalia quæ tamen non sunt non-corpora, verbi gratia plantæ. Itaque quemadmodum plura dantur corpora quim animalia; ita contrà plura dantur non-animalia quàam non-corpora.

His ita intellectis possumus vera ponere fundamenta calculi nostri. Nimirum omnis notionis positivæ (negativæ) numerum characteristicum < positivum (negativum) seu nota + (vel —) afflectum > conflabimus ex multiplicatione in se invicem omnium numerorum characteristicorum earum notionum << positivarum (negativarum) >, ex quibus ipsius termini << positiva (negativa) > notio componitur.

Ita sit animal rationale

ALT ES 7

1. Ici se trouvent répétés les mots: « earum notionum positivarum. »