RTV Teorija i praksa

b) po naznačenoj vrsti emisije („zabavno-muzička”, „sportska”, „informativna”, „obrazovna”), c) po temi, sadržaju (glad u Dnevniku i glad u TV drami), d) po srodnosti forme (dokumentarna emisija o dizajneru plakata i koriščenje plakata kao reklama u EPP), e) po hijerarhiji audiovizuelnih komunikacija (plakat može „stati” u filmsku sliku, filmska slika u televizijsku; parče plakata može „stati” u pop-artističku sliku a ova potom u televizijsku sliku itd.). Dugo, višegodišnje gledanje televizije u svakom gledaocu stvara svojevrstan, ličan model praćenja dnevnog programa. U zavisnosti od pola, uzrasta, obrazovanja, životnog iskustva, svaki gledalac uključuje svoj „asocijativni sistem” pred prizorom televizijske slike. Ipak, mogučno je ustvrditi nekoliko najopštijih modela: 1) Onaj koji u prvoj sagledanoj televizijskoj sekundi „traži odgovor” kojoj vrsti emisije pripada (vesti, dokumentarna emisija, sportska utakmica, EPP, film). Ovaj model ne pravi razliku između prizora TV drame i prizora kinematografskog filma, između direktnog prenosa fudbalske utakmice i magnetoskopskog snimka istog sporta. Model deluje na bazi ukusa (Ijubitelji sporta, ijubitelji filma, Ijubitelji zabavno-muzičkih emisija itd.), 2) Model koji po uključenju traga za smislom sadržaja (akcija, opis, informacija). Ovaj model uočava razliku između prizora serijskog filma i prizora TV drame; luči razliku između prirodnog toka zbivanja direktnog prenosa i montažnog sklopa slične sadržine. Model deluje na bazi opšteg audiovizuelnog obrazovanja (osečaj za ritam, za slučajno u prizoru, za korežiranje stvarnosti u prenosu uživo itd.), 3) Model koji potražuje mogučnost čulnog zadovoljenja u prizoru u koji se uključuje. Gledalac ovog modeia prati zdušno sve ostale mass media, odlazi u pozorište, u bioskop, na izložbe, čita knjige (ništa mu atelevizijsko nije strano!) i stoga ~s namerom” pravi razliku između sličnih medija i televizije (u prvom redu radija, stripa, filma). Gledalac ovog modela od televizijske komunikacije očekuje i iščekuje televizično u svakom trenutku; manje ga interesuje vrsta i sadržaj date emisije a više njeno audiovizuelno ucelinjenje nalazeči u tome opravdanost za njeno uključivanje u televizijski program. Njegovo dijegetičko polje je veliko, snažno i sposobno da prenosi smisao i značenje jedne emisije ргеко praga

153