RTV Teorija i praksa

imaju (M=4.42) najduže trajanje disajnog kraka u proseku, i najduži pojedinačni disajni krak uopšte: 10.9. Oni koji imaju najveće iskustvo u čitanju teksta imaju najduže trajanje i najdužeg i najkraćeg disajnog kraka. U tom pogledu novinari se kao grupa bitno ne razlikuju od neprofesionalnih učesnika u radio-emisijama. I ovom prilikom potvrdila su se naša prva ispitivanja na radiju koja su se odnosila na grupu glumaca, novinara i neprofesionalnih učesnika, rađena još 1958. godine, o stanju govorne kulture u sredstvima javnog obaveštavanja. Tada je ispitivanju podvrgnut govor 100 gumaca, 67 novinara i 319 ostalih učesnika u programu. Rezultati pokazuju da 20% glumaca, čiji je poziv čvrsto vezan baš za govorenje, nije govorilo u okvirima standardne norme. Isto tako se ni govor novinara na radiju po svojim svojstvima nije bitno razlikovao od govora neprofesionalnih učesnika među kojima je bilo i neškolovanih.

Tabela 2. PREGLED ODSTUPANJA OD STANDARDNOG IZGOVORA KOD GLUMACA, NOVINARA I GOSTUU (OSTALIH UČESNIKA)

Nažalost, o psihofiziološkoj uslovljenosti govora malo se zna i razmišlja na radiju i televiziji uopšte. Stoga bismo u okviru ovog dela izlaganja hteli da podvučemo zavisnost govora od njegove fiziološke osnove. U poslednje vreme na radiju pa i na televiziji ne vodi se računa o prirodi i brzini govorne poruke. Stešnjeni nedostatkom vremena a verovatno i željom da se što više kaže, i što više reči proizvede u datom vremenu, toliko se povećava brzina govora da reči prekrivaju jedna drugu. Slušaocu i gledaocu, tek što je počeo u moždanim centrima za razumevanje govora da tumači jednu poruku, stiže reč druge, treće koje prekrivaju

58

Ućesnici Unjkanje Mucanje Osiali poremećaji Glumci 28.75 1.00 29.12 Novinari 20.89 . 9.00 Gosti 15.91 0.62 13.02