SRĐ

GIOSUE CARDUCCI, kao pjesnik 405

vođa. Kao uvijek u svim teškim prilikama, nađe i ovog puta pjesnik utjehe u poeziji. Vatreni i žarki provališe mu stihovi iz grudiju, da proslave utamničenog junaka, da navijeste svijetu, da će brzo svanuti dan, kad ee Rim otvoriti svome kralju i svojem generalu vrata, a blijedilo straha i srama obliti liee Napoleona vjerolomnika: Oh de 1' егое, del povero Evnva a te, magnanimo Ferito al carcer muto Ribelle e precursore! Portate, o venti italici, II culto a te de' posteri, И mio primier saluto. Con te d' Italia e il cuore ! Evviva a te, magnanimo Io bevo al di che fausto Ribelle! a la tua fronte L' eterna Roma schiuđa Piu sacri lauri crebbero Non a' Sciani ignobili Le selve d' Aspromonte. A i Tigellini, a i Giuda, Spada il tuo noine —o improvvido, Si a liberta che vindice Ei non ti fu lorica, — De 1' umano pensiero T\i soio ardisti insorgere Spezzi la falsa cattedra Contro 1' Europa antica Del suceessor di Piero. Io bevo al di che tingere А1 masnadier di Francia Dee di tremante e luteo Pallor 1' oscena guancia. I oslobodi se Garibaldi tamnice i nastavi svoje veliko djelo, osnažen žarkim stihovima rodoljubnog i patriotičnog pjesnika, koji mu govoraše, da se Italija ne može smatrati oslobođena i ujedinjena, dok je još u tuđoj vlasti Rim, taj vjecni grad, odakle rimski orlovi pronesoše slavu i moe diljem cijeloga svijeta. Znao je Cardueci, kolike su i kakove zapreke ostvarenju te naj milije svoje ideje; znao je dobro, da se tomu naj više opire Napoleon, koji kod Mentana (1867.) boreći se uz papinske čete potuče Garibaldija. Ali ipak ne klone duhom, uvjeren da se samo za čas može zaustaviti taj zadnji čin velike tragedije, ali da nema sile, te bi ga mogla zapriječiti. I ne prevari se! 20. septembra 1870. uđoše Talijanci kroz Porta Pia u Rim i bijeli križ Savojski zasja Su '1 palagio de' Priori Ne la libera citt^. Taj dan završi oslobodenje Italije. Carducci-jevo srce bijaše prepuno zanosa, sreće. Slabo se nadao, da će mu sudbina dopustiti da vidi ujedinjenu Italiju od jednog do drugog kraja, jer znadijaše, da dugotrajno ropstvo i tuđinsko nasilje bijaše ugušilo u talijanskim srcima svako čuvstvo, svaki zanos. Pro-