Topola

CSrealis v. Ceres. f cerebellum, i, n. [dem. od malen i moždani, moždanci. cerebrosus, adj. [cerebrum] bolestan od moždana, 1) šenut, oanut, Plaut. 2) napržica, pršljivao, Hor. cerebrum, i, n. 1) mozak, moždani. 2) tp. a) mozak = um, pamet, Plaut. Hor. Suet. b) srdit ost, razjaren ost, napržitost. Plaut. Hor. Ceres, eris./. I) Cer era, kći Saturna i Ree, sestra Jupiterova i Platonova, mati Prozerpinina, božica poljodjelstva, i po tome civilizacije, kao što i plodnosti, zato i božica ženidbe. 2) * žitak, hljeb, hrana, i si.; posl., sine Cerere et Libero friget Venus, Ter. Odatle Cerealis (i Ceri alis), adj. Cererin, žitni itd., numera C. = kruh, hljeb, herba, usjev, sulci, posijana polja ; solum, podloga od kruha; arma C., pekarska sprava za pečenje kruha, napose, Cerealia, i um. n. svetkovina Cererina; Cererino. cereus, adj. [cera] voštan, od voska,* regna, * castra c. = voštana okca (stanice) u pčela, saće. Odatle a) * prima, žute kao vosak, brachia, bijele (ili gipke) kao vosak, b) gibak, sklon, * cereus in vitium flecti, c) supst. -us, 1, m. (sc. funis) voštana svijeća, vo Stanica. cerimonia, v. caerimonia. cerintha, ae, f. [xijpwffof] medenjača, pcelina hrana (Cerinthe major, Linn.), Verg. cerno, crevi, cretum [xoCvm, u značenjima pod 2, a) i b) bez perf. i sup.], 3. 1) upr. lučiti, razl učiti, otrij ebiti, * per foramina densa, prosijati, prosijati. 2) tp. očima razbirati, vidjeti, opažati, ugledati quae cernere ■et videre non possumus; quam (rei formam et speciem) etsi non cernimus, tamen animo tenere possumus; Cumanum ex hoc loco video, Pompejanum non cerno. Odatle e. alqm, gledati na, dbzirati sena koga, Cio. legg. 1, 18, 49. b) očima duševnim razluoivati tačno, j asno ; poznati, vidjeti, opaziti razumjeti, alqd animo ; quo mihi ipsi cernebat (animus) esse veniendum. Odatle cerni in alqa re ili alqa re, pokazati se, poznati se po Čemu. 3) prijeporno ili što je sumnjivo: odlučit i, (rijetko namjesto decernere), a) o sucima, presuditi, odlučiti, zaključiti, uglaviti, quotcunque senatus creverit, agunto 1 tot sunto, Cio. legg. 3,3, 6,; quid de Armenia cernerent, Tao. b) borbom, bojem: odlučiti o čemu, boriti se (starinski namjesto decernere, certare), * ferro, non auro vitam cernamus utrique; pro patria, Sali.; inter se ferro, c) odlučiti se, riješiti se za što, odlučiti, s aco. o. ivf., Plaut., s inf. Cat.:

kao sudbeni 1.1. cernere heredidatem. prirn i t i, nastupiti baštinu ili nasljedstvo (Plin. ep.) hereditatem adire cernereque; u prilici, debet etiam fratris Appii amorem erga me cum reliqua hereditate crevisse; falsam hereditatem alienae gloriae c. * cernuus, adj. strmoglav, equus, cero, 1. navoštiti, cerata tabella. cerritus, adj. bolujući od glave, oanut , šenut, mahnit, Plaut. Hor. certamen, inis, n. [certo] I) borba; nadbijan je, utakmica u igrama, u glazbi, u pjesništvu itd., c. gladiatorium vitae; -{-musicum, T gymnicum, f equestre; f saliendi, u sk., nadskakivanje; * bijugum; * cursus, utrkivanje, disci, u nadmetanju, * pedum; * classis, na brodovima, jaculi, u džilitanju ; c. Stoicorum et Peripateticorum; c. honoris, gloriae; eloquentiae inter juvenes; verborum linguaeque, regni, * divitiarum, za bog. * venire in certamen; ponere, prirediti; bbdulja (nagrada, za koju se natječu). 2) u ratu: boj, borba, inire, conserere ; c. inter mortales fuit; c. navale; pugnatum est vario c.; res venit ad certamen; -j- fit proelium acri certamine, nastane (porodi) se ljut boj; res geritur pari certamine (jednakim četama, konjanici protiv konjanika) ; -j- c. proelii, Liv. pugnae, * belli, * Martis. certatim, adv. [certo]sa okladu, takmeći se. certatio, onis, f. [certo] natjecanje, nodbijanje, utakmica; tp. certatio multae, javna rasprava o globi, koja da se nametne. certe, adu. [certus] potvrđujući: sigurno, ja■trVačno, doista, pouzdano, zacijelo, c. illud eveniet; addit quae c. vera sunt; c. scio v. 1. certo - Odatle u potvrdnim odgovorima, (Ter.) estne ipsius annon est? certe est; i za potvrdu prije napomenute stvari, venerat, ut opinor, haec res in judicium. Certe, dakako, svakako. 2) ograničena potm'da: ipak jamačno, barem, daj budi, res fortasse verae, c. graves, si non (minus) etc., at c., c.; isto tako c. tamen ili tamen c., c. quidem. 1. certo, adv. [c'.rtus] zacijelo, doista, zaista, jamačno, sigurno, c. eomperi. Ter. ; exspecto aliquid ita quasi c. futurum; i r u potvrdnim odgovorima ; certo scio = certum est (id) quod scio; no certe scio = certum est, me scire. 2. certo, 1. [cerno] 1) boriti se, prepirati se, nadbijati se, takmiti se, officiis inter se; cum civibus de virtute; cum usuris fructibus praediorum, t. j. kamate namirivati prirodom imanja, Oie. Cat. 2, 2, 18.; certabant, quis eorum potissimum gubernaret; (Hor.) certemus (da vidimo, da se ogledamo), [spinas

180

cerealis—certo