Topola

malis anfcennisque de nave in navem trajectis ac validis funibus comprehendit; c. alqd manibus; comprehendunt utrumque (za ruku prime) et orant, ne etc.; napose a) o vatri: zahvatiti, upaliti, igni, flamma comprehendi i bez dodatka, ako je o požaru govor, upaliti se i si., comprehensa aedeficia; također o gorivim predmetima: planuti, upaliti se, casae celeriter ignem comprehenderunt, flamma ab utroque cornu comprehensa, * viro visa longis c. crinibus ignem, upali joj se kosa; o bolesti: spopasti, comprehensus morbo toto corpore, Jusi.; * o mjesecu, aera, pare = zamračiti se. b) neprijateljski: uhvatiti, pohvatati, hominem, hostem; belli duces comprehensos tenere; in fuga multi comprehensi sunt; equos, oteti; colles, zapremili, praesidium naves, auri pondo centum paulo minus, zaustaviti; u Just. epistolas, uhvatiti, o) zločin otkriti, (samo pjesn. zlotvora zateci kod čina == uhvatiti; sr. deprehendo), adulterium nefandum rem indicio ales. 2) tp. a) ljubeći obujmiti, zadužiti sebi, predočiti za se, alqm humanitate multos amicitia. b) osjetiti, shvatiti, opaziti, alqd sensu, sensibus, c) umom ili pameću shvatiti, pojmiti, doseći umom, razumjeti, razabrati, znati, sjećati se i si., alqd scientia, cogitatione, animo, mente, memoria; u svezi riječi i apsol. d) pismom ili govorom: obuhvatiti = opisati, iskazati, prikazati, eandem rem pluribus verbis; alqd brevi ili breviter; alqd numero, iskazati brojem. comprehensibilis, adj. [comprehendo] doku Ijiv, razumljiv, za grčki xaudijTzios ( novo stvoreno u Cio. Acad. 1, 11, 41). comprehensio, onis, f. [comprehendo] obuhvaćanje objema rukama; odatle: pbhvatanje, sontium. 2) tp. a) o govoru: sveza, spoj, consequentium rerum cum primis conjunctio et c.; odatle slog l izraz, stil, universa c. et species orationis; perijod, rečenica, c. verborum; i samo comprehensi, ut c. numerose cadat, b) shvaćanje, dokučiv anje, ražurni j evan j e ; cogitationes comprehensionesque rerum. comprendo v. comprehendo, compresse, adv. s komp. (rijetko) [comprimo] upr. zhijeno, jedro, ukratko, compressius loqui. compressio, onis,. f. [comprimo] stiskivanje, odatle a) grljenje, Plaut. b) tp. zhij eno st, jedro ć a, kratkoća u govoru, Oie. Brut. 7, 29. compressos, us, rn. (samo u abi. sing.) [comprimo] stiskanje, pritiskanje. comprimo, pressi, pressum, 3. [com-premo] 1) stiskati, stisnuti, digitos; ordines, zgu-

snuti, zbiti; * versus ordinibus, gusto pisati; * ora, * labra, zatvoriti; posl. compressis manibus sedere, prekrstiti ruke, sjediti prekrštenih ruku. Odatle (Com. Liv.) c. alqam, gaziti = obljubiti. 2) zaustavljati, držati (paru u sebi), vući dušu u se, animam; * gressum; seditiones; -j- haec primo statim anno comprimendo; conscientiam utažiti, hostes, navalu neprijatelja zaustaviti ; (pretkl.) c. se, i vis comprimor, quin etc.; c. frumentum, zadržati, ne izdati; delicta, famam alcjs rei, utuliti, zabašuriti, prešutjeti. comprobatio, onis, /. [comprobo] priznanje, jednom Oie. fin. 5, 22, 62. comprobator, oris, m. [comprobo] priznavao , jednom Cio. de inv. 1, 28. 43. eom-probo, 1. 1) sasvim odobriti, pohvaliti, priznavati, alqd. 2) prikazati kao istinito, dokazati, posvjedočiti, potvrđivati, alqd. compromissum, i, «.[compromitto] zamjenito obećđnje, kompromis, gl. compromitto, com-promitto, misi, missum, 8. pravni t. t. uzajamno ugovorivši određenu globu obećati, da će se pokoriti presudi, arbiter. Compsa, ae, Ko mp sa, grad Mrpinski u Samniju. Ogatle -anns, adj. kompsanski. comptus , adj. [partie. od como] uglađen, lijep, pristao, oratio; -}- orator; -[-Isocrates in diverso genere dicendi nitidus et c., •j- comptior sermo. Compulteria, ae, Kompult er ija, gradić u Kampaniji. com-pungo, unxi, unctum, 3. izbbsti, isprebadati, collum dolone, Phaedr.; compunctus notis Treiciis Ispisan, tetoviran; u prilici, ipsi se suis acuminibus c., sami svojim doskočicama živo zadiru. com-puto, 1. sračunati, zbrojiti; rationem digitis, Piant.; -j- c. munera fortunae, apsol. Comum, i, «. [Ktigov] Kom, grad u gornjoj Italiji, kod jezera lacus Lari ja, sada Como. Odatle -ensis, adj. komski; supst. -enses, ium, m. Komljani. * conamen, inis, n. [conor] 1) trud, napor, muka. 2) napadaj, Ov. met. 15, 229. conatum, i, n. [partio, od conor] pokus, preduzeće, smjelost. conatns, us, m. [conor] pokus, pokušaj, pot h v at, poduzeće, resistendi; audax c. trajiciendarum Alpium; conatus adversariorum infringere; -j- occurrere conatibus alcjs; repressi nefarios tuos c.; ]- ingentes c. adversus Germaniam; omnem sui tribunatus conatum in meam perniciem parare atque meditari, svu snagu svoga tr. promišljeno upotrijebiti na

216

comprehensibilis—conatus