Učitelj

584 ШКОЛСКЕ КЊИЖНИЦЕ

деценије учињене, још се непрестано опажа, да у том механизму није све на своме месту, и да му још нешто недостаје. Зар се мало који од нас није толико пута с разлогом запитао: како је то, да у једном селу постоји | школа по 80—40 година, а није за цело то време могла створити ни по десет добро писмених људи >!

На оваква питања бивало је и биће много и разноврсних одговора, али ма како обртали ову ствар, увек ће нам се истицати као најважнији узрок овоме недостатку то, што се писменост довољно не учврсти у основној школи, и још већи, што се са изласком из школе обично сасвим напушта њено даље утврђивање и развијање. И доиста, кад би се учвршћивање писмености у основној школи нешто јаче подстакло, и кад. би се нашао начин да се она и ван школе подржи и ојача, нема сумње да би се у брзо показали много бољи резултати у свима правцима нашег народног напретка, Ако потражимо одговор на прво питање: за што "основна школа не може да савлада вештину читања У оној мери, која је потребна да се дете уме и по изласку из школе књигом користити, — наћи ћемо га у томе, што права вештина читања није ни почему лака и обична ствар. Осим обичнога механизма, који је за то потребан ваља се ту још много којечему научити: читати тихо и пажљиво, с мислима непрестано пратити“ мисли пишчеве, умети застати и размислити код сваке нејасне мисли, њу оценити и упоредити и тако из "прочитане књиге извући све оне користи које добра "књига нуди — све је то доста велика тешкоћа, и тражи много више веџбе но што се обично мисли. Сама читанка није у стању да ту потребу потпуно подмири баш и при најбољој вољи и вештини наставниковој. Остали школски уџбеници, који би, поред осталог, имали да ту празнину попуне, пате од једне друге.