Borba, 28. 02. 1992., str. 19

ји

BORBR

KULTURA

MOMIR BULATOVIĆ U BUDVANSKOM „GRADU TEATRU“

Citadelu privesti namjeni

Budva. — Predsjednik Predsjedništva Crne Gore, mr Momir Bulatović i član Predsjedništva Svetozar Marović, posjetili su „Grad teatar“ u Budvi gdje su upoznati sa problemima vezanim za dalje aktivnosti i opstanak ovog ljetnjeg festivala.

Tokom razgovora u prisustvu opštinskog rukovodstva i direktora Festivala Branislave Liješević, dominirala su uglavnom dva problema, za čije razrješenje je zatražena pomoć, i od (nenadležnog) Predsjedništva Republike. Rečeno je da festivala ove godine, vjerovatno, neće biti ukoli-

ko se ne riješi problem finansiranja i scenskog prostora. U pripremi je zakon prema kome će se boravišna taksa iz opština u cjelosti upućivati nadležnim na nivou Republike, koji će je dalje raspoređivati budućim korisnicima, a Festival je do sada uglavnom iz te takse izdržavan, te bi, ukoliko se ovakav prijedlog usvoji, bio ozbiljno doveden u ptianje njegov dalji opstanak.

Već je vrijeme da se pristupi novoj produkciji: dramatizaciji „Zelene čoje Montenegra“, romana Zuke Džumhura ı Mome Kapora, pomenula je Branislava Liješević.

Što se tiče drugog problema,

želje „Grada teatra“ da dobije ekskluzivno pravo korišćenja prostora gradske Citadele, scenskih prostora i zgrada koje su danas u svojini JNA, pomoć je obećao Momir Bulatović riječima: — Postignut je dogovor sa JNA da se privedu namjeni svi objekti u posjedu JNA koji se ne koriste, pa bi se shodno tom zaključku moglo razgovarati da se dio vlasničkih prava JNA prenese na grad Budvu, što bi za sada bio naš doprinos rješavanju problema opstanka festivala „Grad teatar“.

B. PLAMENAC

PROTESTNO SAOPŠTENJE CRNOGORSKOG PEN | 08 JEDMOM

CENTRA

Prognani stvaraoci

Titograd. — Totalitarni režim u Crnoj Gori posljednjih godina vrši sistematski pritisak na stvaraoce, kulturne i javne radnike i sve one koji daju kritičke sudove o stanju i prilikama u Crnoj Gori — tvrde u saopštenju za javnost Crnogorski PEN centar,

· Crnogorsko društvo nezavisnih

književnika, Društvo etičara i estetičara i Crnogorsko vijeće evropskog pokreta. Oni to potvrđuju i primjerom: — Ovih dana s posla su izbačena četvorica uticajnih i istaknutih novinara i urednika Hadiotelevizije Crne Gore, suspendovanih prije šest mjeseci zbog saradnje u nezavisnom ~ nedjeljniku „„Monitor“. To su: publicista i književni kritičar. Rajko Cerović, bivši glavni i odgovorni urednik nacionalne televizije, član Crnogorskog društva nezavisnih književnika i Crnogorskog PEN centra Danilo Burzan, novinar i bivši glavni i odgovorni urednik Radi-

ja Crne Gore, kojem je lično predsjednik države s TV ekrana zaprijetio otpuštanjem s posla, publicista Miodrag Vukmanović, jedan od vodećih crnogorskih novinara, i Branko Vojičić, novinar i bivši odgovorni urednik informativno-političkog programa Televizije Crne Gore. U istoj kući u toku je postupak protiv suspendovanog književnika Ljubomira Đurkovića, urednika TV, člana Crnogorskog društva nezavisnih književnika i PEN centra.

Svim novinarima „Pobjede“, lista čiji je osnivač crnogorski parlament, koji su kritički pisali o pojedinim potezima vlasti, zabranjeno je pisanje u matičnoj novini. Takođe im je zabranjena i saradnja u drugim glasilima, van kuće, pod prijetnjom otpuštanja s posla, kaže se u saopštenju. 5. У.

Olimpijada kulture u Beogradu?

Beograd je kandidat za Prvu olimpijadu kulture koja je predviđena za 1994. godinu, rečeno je na jučerašnjoj konferenciji za štampu u Hotelu „Jugoslavija“. Iza ove manifestacije stoji „Internscionalni komitet Olimpijade kulture“, osnovan 1978. u Londonu, prvo sedište komiteta bilo je u Liverpulu, a ubuduće će njegovo trajno sedište biti u Beogradu. Prvi predsednik je ujedno i autor ideje „Olimpijade kulture“, akademski vajar Jovan

Nježić. !

Koristeći se Poveljom Međunarodnog olimpijskog komiteta, engleski eksperti su u toj povelji kao glavne ciljeve naveli: organizaciju i promociju međunarodne kulturne manifestacije koja će se održavati bijenalno, promociju i razvoj svih umetničkih grana i oblika, organizovanje i održavanje stalne umetničke izložbe.

ТОР.

REKLI SU

FILIP DAVID. — Često se čuje da intelektualci i umetnici iz „Beogradskog kruga“ žele sada da prave neki Antimemorandum. To je i tačno i nije tačno. Niko nema nameru da direktno odgovara na Memorandum, ali s druge strane, mi želimo da učestvujemo u stvaranju vizije jedne slobodne, prosperitetne, demokratske Srbije, To je pravo svih intelektualaca. Mi ćemo se verovatno potruditi da napravimo jedan takav dokument koji, naravno, nije lako napraviti i pitanje je da li ćemo u tome uspeti, ali je ı to nešto što nas okuplja u to udruženje...

...Sad je od nekih akademika krenuo jedan talas, a prihvataju ga i neki pisci, koji se svodi otprilike na ovo: svako ko je živeo

u onom prošlom sistemu, ko je bilo šta radio u tom sistemu, da nema prava da danas bilo šta govori, preduzećima, itd. Pošto smo svi živeli u tom sistemu, 1аko različitih uverenja, po njima onda, niko od nas nema prava ništa da menja, treba sve „zabetonirati”. Na stranu što oni koji ovo izriču i protestuju, nisu lišeni biografija u kojima bi se dalo naći hiljadu stvari zbog kojih oni sad prozivaju sve žive. Mislim da ničemu ne vodi služiti se ovim staljinističkim metodom, prelistavati biografije ljudi ne bi li se videlo šta je ko rekao pre 10, 15, i više godina. I ako je rekao, rekao je u određenim okolnostima, specifičnim situacijama — ne može to biti merilo da li danas neko može nastupati ili ne može.

Intervju u „Stavu“

Govoriš mojim jezikom, stranče

U Hrvatskoj se vode razni ratovi, najnoviji, nedavno otkriveni podzemni rat Srba protiv Hrvata zove se: rat zemljovidnih imena. „Uništiti nacionalnu bit naroda najbolje se može zamjenom, prekrajanjem i krivotvorenjem zemljopisnih (zemljovidnih ili zemljopisnih, odlučite se), imena“, kaže profesor Petar Šimunović, poznati hrvatski onomastičar, a „Vjesnik“ objavljuje intervju s njim. Dostignuća hrvatske onomastike (s one strane bitka mastike) sažimaju se u novom terminu: toponomocid. Neka vrst genocida, duhovnog posticida, hrvatskog suicida, ili već nekakve zlobe kojom su Srbi, menjajući imena hrvatskih naselja, napakostili Hrvatima. Belovar, Osek/Osik, Reka, izvolite ubuduće ova imena smatrati ispravnim, kaže profesor Šimunović, dodajući da je kao onomastičar nezadovoljan obezvređivanjem hrvatskih imena Zrinski Brđani (Šamarički Brđani) i Zrinska Draga (Draga Šamarička), čime se potiru sećanja na Zrinske. Zna se odakle ta rabota počinje, kaže, od ijekavskog u istočnoj Hercegovini, koju velikosrpska politika smatra svoOjom, a ijekavski je bio i materinski govor Vuka Karadžića.

Tako rat zemljovidnih imena neodoljivo podseća na neku video igru, možda onomastika jednog dana ponudi i ozbiljne odgovore, recimo, da ustanovi da su oba pomenuta naroda obična fikcija. I, verovatno u pravilima te igre, stoji podatak koliko je jezičkog korpusa potrebno uništiti da napravite novi jezik. Pri čemu bi estetika popularne kulture, sa čuvenom filmskom rečenicom „Govoriš mojim jezikom, stranče“, mogla biti nova teorijska osnova za dalja istraživanja hrvatskih onomastičara. Za sada, tekstove iz hrvatskih novina i dalje čitamo bez problema što je znak, dragi onomastičari i duhovni gimnastičari, da morate još da radite. „Suviše si spor, stranče!“

Ivica PETROVIĆ

,

_ = аи A — —__— | _ HIT Ye анализи 45:

УУ :

РЕТАК 28 РЕВЕЦАВ 1992. сорте 9

ČEKAJUĆI MECENE: Jovana Ristanović

UŽIČANKA U PARIZU

Veleslalom na klaviru

Četrnaestogodišnja Jovana Ristanović, učenica Muzičke škole „Petar Konjović“ u Užicu, najmlađi student Evropskog muzičkog konzervatorijuma u Parizu

Užice. — U petnaestogodišnjoj istoriji rada Skole za oOsnovno muzičko obrazovanje „Petar Konjović“ u Užicu, njeni talentovani učenici osvajali su brojne nagrade i priznanja na muzičkim festivalima u Srbiji. Januara ove godine, njihova učenica Jovana Ristanović otišla je na školovanje na Evropski muzički konzervatorijum u Parizu, ı sa 14,5 godina, postala najmlađi student tog konzervatorijuma.

U svojoj devetoj godini (1986) ova devojčica je prvi put sela za klavir — kao Vukovac — u ŠOMO „Petar Konjović“, u klasi profesorke Biljane, Novaković. Prošle godine, u aprilu, na 35. festivalu muzičkih škola Srbije u Zaječaru, osvojila je prvu nagradu za klavir.

Na predlog svoje profesorke, Jovana je tokom dva leta, 1990. i 1991. godine, pohađala Međunarodni klavirski kurs u Kotoru, kod poznatog ruskog pedagoga Jelene Rihter i Titograđanke Slave Gabrijelov. Za darovitu Užičanku čuo je pedagog sa Fakulteta muzičke umetnosti u De-

ogradu Igor Lasko, koji je inače, već tri godine, vanredni profesor na elitnom Evropskom muzičkom konzervatorijumu u PaTiZu. Na kraju školovanja, zavisno od pokazanog znanja, studenti dobijaju diplome „Metrice“ ili „Europeen“, koje njihovim dobitnicima donose zvanje „internacionalnog soliste“ što im otvara vrata najpoznatijih koncertnih dvorana u svetu.

Jovana Ristanović je prošle godine osvojila četvrto mesto na skijaškom takmičenju (vozi slalom i veleslalom), a ove zime kada se već obrela u Parizu — u Užice joj je stigao poziv za učešće u skijaškoj reprezentaciji Srbije. Školovanje Jovane Ristanović u Parizu, bez obzira na to što stanuje kod rođaka, preveliko je finansijsko breme za njene roditelje. Očekuje se da će u pomoć priskočiti grad Užice, ili će se naći dobrotvori i Jovani omogućiti nesmetano školovanje u Parizu. Ona je to zaslužila. · У

Đ. PILCEVIC

IN MEMORIAM: JOURN JHNIĆIJEVIĆ Тила 1500 kralja

Nemila obaveza ispisivanja i ovakvih redaka u novinama podseća da nas je tokom poslednjih godina iznenadno i prerano napustilo ponajviše velikih majstora komičarskog umeća. Ne taloži li, možda, štedro poklanjanje smeha u darodavcima neku čudnu koroziju, kada nas ta'ko prerano i nepovratno napuštaju? A Jovan Janićijević nas je, zaista, bogato obasipao svojim smehom, razgaljivao komičarskim neumorom. Od preko sto odigranih uloga u pozorištu, na filmu i televiziji teško je izdvojiti neku koju nije ozario Janićijevićev široki osmeh. Najčešće smo ga prepoznavali u ulogama malih ljudi koji od života ne zahtevaju mnogo, a tako su puni života. Glumačka neposrednost sa kojom je vajao ove likove pune jarkih boja, temperamenta i razdraganosti, široko je otvarala vrata simpatijama i u sećanjima najšireg gledališta. Janićijević je bio jedan od najtalentovanijih

interpretat pešnog žanra srpske komediografije, komedije određenog mentaliteta. Neposrednost ı otvorenost televizijskog medija ka najširem gledalištu doprinela je da upravo u nekoliko televizijskih serijala sačini i svoje najznačajnije uloge.

Veliki komičar se poznaje po tome što neizbežno ponese nadimak po liku koji je nezaboravno interpretirao. A Janićijevićev Burduš iz „Muzikanata“ je zalsta za nezaborav. Život se komično poigravao sa ovim likom jarka osmeha i još jarkije leksike. Janićijević je tu komiku razigrao do životne filozofije. Tako se sigurno ustoličio u ovoj ljudini da smo poverovali da diše i kuca njegovom vitalnošću. Ili je to možda bilo još jedno uspešno prerušavanje ovog, velikog: maga smeha. | M. MIŠIĆ