Arhiv UNS — Listovi stranaka
se naučnim metodama, pokušava da kapitalizam prikaže kao jedini pravedni društveni sistem koji obezbeđuje društveni razvitak, slobodu, demokratiju i sreću Ijudi. Takva literatura koja nema ničeg zajedničkog s naukom počela je da se stvara još u vreme Marksa a proizvodi se još i danas. Međutim, sam društveni razvitak, ekonomske krize i depresije, ratovi, društveni pokreti i revolucije, jačanje uloge države u upravljanju privredom i društvora uopšte prisiljavaju vodeće faktore u razvijenim kapitalističkim zemljama u novije vreme da koriste neke rezultate društvenih nauka i razvijaju izvesne strane tih nauka da bi mogli rešavati mnogobrojne društvene probleme. Na Zapadu u oblasti društvenih nauka razvio se veliki broj naučnih instituta, naročito za ekonomiju i sociologiju, formirao se veliki broj naučnih radnika u tim institutima i univerzitetima. Oni izučavaju pojedine oblasti dmštvene stvarnosti i pojedine probleme obavljajući s uspehom naučno-istraživački rad i razvijajući organizaciju, tehniku i metode naučnog rada. Istina je da oni ne izučavaju društvenu stvarnost u celini i u uzajamnoj povezanosti, ne izvode odgovarajuće društvene i političke zaključke, ne upuštaju se u perspektive društvenog razvitka u tome ih sprečavaju njihovi društveni interesi vec traže objašnjenje i rešenje konkretnih aktuelnih problema. Da bismo mogli s uspehom razvijati naučno-istraživački rad u oblas:i društvenih nauka, potrebno je poznavati rezultate, metode i iskustva toga rada na Zapadu. Svakako da ne bi bilo koristi od njihovog mehaničkog prenošenja u naše uslove. Pozitivne tekovine te nauke možemo koristiti prihvatajući ono što nam može pomoći da razvijemo svoj naučni rad i metode rada u našim uslovima. Kao što je pogrešno mehaničko prenošenje i usvajanje njihovih postignuća, tako je isto pogrešno odbacivati ih. Marksistička nauka može postojati i razvijati se samo izučavajući stvarnost, koristeći naučne metode i pozitivne tekovine savremenih društvenih nauka u svetu. Bez toga ona pada u dogmatizam, udaljuje se od života, prestaje biti marksistička i gubi onu veliku pozitivnu društvenu ulogu koju treba da ima.
Za nas je od velikog značaja razvitak društvenih nauka u Sovjetskom Savezu, gde postoje njihove velike tradicije i široko polje za njihovu aktivnost. Isto tako za nas su interesantne društvene nauke i u drugim socijalističkim zemljama. Međutim, posle Lenjinove smrti društvene nauke u oblasti savremenih pitanja pokazuju tendenciju zaostajanja, naročito u oblasti ekonomije, a sociologija se nije ni razvijala kao posebna nauka. Staljinistička deformacija u shvatanju socijalizma i društvenog razvitka, udaljavanjs od širokih naučnih Marksovih i Lenjinovih shvatanja otežali su sovjetskoj društvenoj nauci da s uspehom obrađuje savremena pitanja, usmerili su je na apologetiku postojećeg političkog sistema na
76
SOCIJALIZAM