Arhiv UNS — Listovi stranaka

nalnog i internacionalnogi autorovu koncepciju o budućim putevima spajanja nacija. Neće zato biti nimalo preterano ako se kaže da je ova KardeIjeva rasprava pisana inače lepo i poletno, doprinela da se jasno formulišu osnovni stavovi KPJ o nacionalnom pitanju. Zahvaljujući obavljenom radu, koji je unutar samePartijepočeo posle Titovog dolaska na njeno čelo, uspešno su prevaziđene sve ranije teoriske nepravilnosti i slabosti, vezane baš za oblast načina rešavanja nacionalnog pitanja u našoj zemlji. Težište u formulisanju stava komunista u pogledu budućeg uređenja Jugoslavije bilc je, kao što je već rečeno, ~u dokazivanju uske povezanosti nacionalnog pitanja sa pitanjem demokratskih socijalnih zahteva radnih masa, sa problemom demokratske narodne vlasti uopšte.“ I zahvaIjujući činjenici što je ova osnovna ideja „ovladala svešću“ učesnika Revolucije, pa samim tim postala i „materijalna sila“, može se naučno objasniti i njihova nečuvena upornost da započetu borbu privedu pobedonosnom kraju na jednom od najkrvavijih evropskih ratišta. Ovaj socijalni fenomen može takođe da nam pomogne da shvatimo specifično povezivanje u jedinstveni socijalni proces Narodnooslobodilačkog rata i socijahstičke revolucije. Unutrašnja nužnost ovog povezivanja ležala je, kako to pisac rasprave podvlači, ~u samoj socijalnoj i političkoj strukturi narodnooslobodilačkog pokreta, kao iu karakteru vlasti koja je iz toga pokreta nastajala na oslobođenoj teritoriji." Ovo opravdano insistiranje na jedinstvenosti procesa nacionalnog i socijalnog oslobođenja omogućava da se uoči i shvati suštinski karakter naše Revolucije. Posle ovih Kardeljevih razmatranja o karakteru događaja koji su se zbili u periodu 1941 —1945, nije teško odbaciti naučno neodrživu koncepciju „о nekom oštrom odvojenom etapnom prerastanju Narodnooslobodilačkog rata u demokratsku revoluciju i najzad demokratske revolucije u socijalističku revoluciju." Ovakvu „odredbu" o našoj socijalističkoj revoluciji davali su raznorazni neprijatelji Komunističke partije. Po njima je KPJ „narodnooslobodilačkim parolama prevarila narodne mase, ,a onda im namestila socijalističku revoluciju. Istina je, naprotiv", ističe opravdano Kardelj, ~da je upravo. demokratska i socijalistička perspektiva, koju su radne mase videle u narodnooslobodilačkom pokretu i u vodećoj ulozi Komunističke partije, davala tom pnkretu takvu snagu i masovnost." Nije potrebno posebno podvlačiti da ova Kardeljeva razmatranja omogućavaju uspešniji dalji rađ na izučavanju naše najnovije istorije.

DSVRTI PRIKAZI BELESKE

79