Arhiv UNS — Listovi stranaka
BELEŠKE O POSLEDNJIM KONGRESIMA KOMUNISTIČKIH PARTIJA KINE, BUGARSKE ČEHOSLOVAČKE I JEDINSTVENE SOCIJALISTIČKE PARTIJE NEMAČKE
Posle VII Kongresa Saveza komunista Jugoslavije, održani su: drugo zasedanje VIII Kongresa Komunističke partije Kine, VII Kongres Komunističke partije Bugarske, XI Kongres Komunističke partije Cehoslovačke i V Kongres Jedinstvene socijalističke partije Nemačke. Pregled stavova i zaključaka ovih kongresa nije za jugoslovenskog čitaoca od interesa samo zbog značaja koji kongresi komunističkih i radničkih partija treba da imaju uopštavajući rezultate i iskustva korisna za celokupni međunarodni radnički pokret i kada su pozitivna i kada su negativna, već i po tome što je na ovim kongresima o socijalističkom razvitku Jugoslavije i o Programu Saveza komunista Jugoslavije govoreno veoma mnogo. Kongresi su, svakako, sa svim svojim pozitivnim i negativnim stranama, bili izraz stanja u dotičnim zemljama, karaktera, bitnih obeležja i nivoa razvitka pomenutih partija. Na njima su se u izvesnoj meri ispoljile različite potrebe, neki specifični interesi, pretežno angažovanje oko jednih ili drugih unutrašnjih i međunarodnih pitanja, što omogućuje da se stvori pretstava o izdiferenciranim, posebnim teškoćama i problemima kao i različitim stepenima dostignuća i uspeha ove ili one od tih partija odnosno zemalja. Kongresi su se iscrpno bavili rezultatima uloženih napora na socijalističkoj izgradnji tih zemalja, a naročito su istakli privredni razvitak, dali svoju interpretaciju današnjeg stanja u međunarodnim odnosima i perspektivama razvitka socijalizma, dotakli se, na osnovu opštih stavova koje te partije zastupaju, nekih načelnih pitanja socijalističke izgradnje, i na tim osnovama odredili zadatks pomenutih partija za naredni period. Međutim, ovaj pregled nema za cilj da se upušta u analizu čitavog kompleksa tih pitanja i njihovog tretiranja na pojedinim od navedenih partiskih kongresa. Njegova je svrha da dokumentovano pokaže one karakteristične momente sa tih kongresa, koji se neposrednije tiču odnosa SKJ s dotičnim partijama ili se odražavaju na te odnose, kao i da ukaže na način tretiranja nekih važnijih načelnih pitanja izgradnje socijalizma. Za sve kongrese posmatrane iz ovog aspekta • i pored izvesnih razlika karakteristična su neka zajednička gledišta. Tako je, naprimer, na svim tim kongresima, negde više negde manje, došlo do ponovnog potenciranja čitavog niza staljinističkih stavova, naročito u pogledu koncepcije razvitka socijalizma, uloge međunarodnog radničkog pokreta, odnosa među socijalističkim zem-
OSVRTI PRIKAZI BELESKE
89