Filatelista

OPŠTA IZDANJA JUGOSLAVIJE

Izvesno vreme posle ujedinjenja, Ministarstvo pošta i telegrafa raspisalo je, aprila 1919., konkurs za izradu poštanskih vrednosnica. Prvu nagradu dobili su nacrti prof. Peroša iz Zagreba, prema kojima Je, uz male izmene, D. Vagner izradio klišea u Državnoj markarnici u Beogradu. Zbog njihovog lošeg izgleda, odustalo se od štampanja vrednosnica po ovim nacrtima, te je izrada poverena njujorškoj firmi „American Bank Note Co.«. Na dan 16. januara 1921. puštene su u promet marke i dopisne karte koje je izradila ova štamparija, ali su već sredinom iste godine, zbog povišenja poštanske tarife, u promet dospcle dopisnice sa vrednosnom oznakom po nacrtu prof. Peroša.

Okupacija Jugoslavije aprila 1941. prekinula je za jedno izvesno vreme izdavanje poštanskih celina Jugoslavije, a umesto njih u periodu 1941—45. javljaju se razna izdanja za okupirana područja.

Po oslobođenju jednog dela Jugoslavije, 6. decembra 1944., javljaju se dopisnice DFJ, nastale preštampavanjem dopisnica okupirane Srbije. Za vreme DFJ, i u toku prvih godina postojanja FNRJ, gotovo sve poštanske celine Jugoslavije bile su štampane u nekoliko varijanti, na jezicima jugoslovenskih naroda, da bi konačno bili usvojeni Jedinstveni natpisi koji su i danas u upotrebi. Od 1971. u Jugoslaviji su, pored običnih, uvedene i poštanske celine sa fosforescentnim nanosom.

Sve do 1948. dopisnice su bile jedina vrsta poštanskih celina Jugoslavije. Tek novembra 1948. javljaju se prvi masovni koverti, koverti za avionski saobraćaj i aerogrami. Zbog velikog vremenskog razmaka između izdavanja prve dopisnice i prvog koverta, i značajnih promena koje su se odigrale u tom periodu, ovom prilikom otstupiće se od uobičajenog načina katalogizacije, i umesto koverata biće prvo obrađene dopisnice.

Obrada je bazirana u prvom redu na katalogizaciji Dragana Novaka, katalogizaciji novosadskog »Biltena«, i na onim službenim podacima koji su bili dostupni priređivaču. Osim toga korišćeni su i drugi radovi i saopštenja objavljivani u našoj filatelističkoj literaturi.

Cene u ovom katalogu mogu se uzeti samo uslovno, kao osnov za međusobnu razmenu jugoslovenskih sakupljača. Kako u ovom trenutku Katalog »Filateliste« nije, niti može biti, realni neto katalog, tek ostaje na tržištu da izvrši neophodne korekcije cena.

Priređivač koristi priliku da se zahvali Arhivu Srbije, PTT Muzeju, Siniši Ostojiću, ing. V. Vujoševiću, D. Janićijeviću i prof P. Nikizoviću na pomoći u službenoj i filatelističkoj literaturi i materijalu, kao i na korisnim primedbama u pogledu cena.

SVEČANO OTVARANJE IZLOŽBE MARAKA »BEOGRAD 72« ODRŽAĆE SE U SREDU, 18. 10. 1972. U 17" U DOMU OMLADINE

12