Filatelista

Geneza manipulativnog postupanja sa poštanskim pošiljkama u obnovljenoj Srbiji (1804-1840) 15

upraviteljstvom popečitelja... ). U ovom periodu, nije utvrđeno postojanje određene vremenske norme prenosa, po kilometru, za tatare.

Ovako reorganizovana, proširena novim strukturnim činiocima, korisnicima, sa proširenom delatnosti (staroj je pridodato prenošenje zvaničnih pisama svih državnih institucija) kvalitetno se razlikuje od prethodne “Knjažeske Pošte” i čini novu organizaciju za prenos pisama sa nazivom: “ZVANIČNA POŠTA”. Kako je bila organizovana, upravljana, kontrolisana i finansirana od strane države, smatra se delom državnog aparata, odnosno ustanovom.

Kada je reč o nadzoru - nadležnosti organa u pogledu organizacije i regulisanja poštanskog saobraćaja, određivanja broja i mreže menzulana, određivanja saobraćajnih veza ı učesnika, sve odluke u sistemu autokratske vlasti donosio je sam Knjaz i uz njegovu saglasnost “Opštenarodni srpski sud” (od 1835. Državni savet). U tom pogledu dugo nije postojao zvanični propis o nadzoru nad organizacijom poštanskog saobraćaja, ona Je regulisana Knjaževim naredbama, po potrebi. Sprovođenje je obavljano preko “Knjažeske kancelarije” što je njoj dalo posebnu ulogu u nadzoru organizacije prenosa pošte u Srbiji. Vremenom usled povećanja obima i složenosti posla, Knjaz prenosi upravljanje i nadzor nad “Zvaničnom Poštom” na druge za to posebno određene činovnike, institucije, . . „radi uspešnijeg obavljanja.

• 20. februara 1833, po preuzimanju beogradskog đumruka, Knjaz izdaje Diplomu svom konzulu u Beogradu (Hadži Panta Stoil, konzul od 3/8/1832), kojom ga imenuje za glavnog nadziratelja kaika i skela za prevoz ljudi, robe ı pošte na graničnom prelazu Beograd-Zemun i Pančevo. Uz ovo propisana Je ı Tarifa u kojoj između ostalog piše (citat): “član 6. Od svakog pisma, koje bi se iz Bjeograda u Zemun ıli Pančevo slalo ı pisma koja bi ız Zemuna ıil' Pančeva u BJeograd dolazilo naplaćivati konzulat po 5 para poštarine. Naprotiv tog konzulat Je dužan opraviti odlazeća ı pođeliti svakom svoja dolazeća pisma na uređeno vreme” (Arh.Sr.fond,KKVII 920,1:944, 5:963,4). Radi se o plaćanju poštarine za privatna pisma, koja su lično ili privatnim kuririma (sahije) donošena do konzula ı predavana za slanje u Austriju ı obrnuto; verovatno je isto važilo ı za inostrana tranzitna pisma, ne postoji posebna odredba u Tarifi; za srpska zvanična pisma poštarina se nije plaćala. Ostali prelazi na granici sa Austrijom (prevoz skelom) do kraja su ostali pod direktnim nadzorom Knjaza (ukinuto Uredbom 6/6/1839).

• Proglašenjem “Sretenjskog Ustava” 2/2/1835, izdat je akt (14. februar iste godine) kojim se “Popečateljstvu unutrašnjih dijela” između ostalog prenosi dužnost uprave ı uređenja pošte (Zbornik zakona knj.30, str.41).