Filatelista

sl. br. 10. Crteži turskih poštanskih žigova Brčkog i Livna

like Turske, pošta u Tuzli otvore- •

na je još 1864. goidne. Ovaj podatak

svakako da nije nije precizan, jer

za takvu tvrdnju ne postoje pravi

dokazi. Konačno ove informacije turske generalne direkcije nisu precizne ni za sledeće dve pošte o kojima će biti reč.

Doskora se smatralo da je broj sačuvanih pisama turske Tuzle izuzetno mali, što je onemogućavalo da istraživači izvrše potpunu rekonstrukciju glavnih podataka iz njene rane poštanske istorije. Pisac ovih redova priznaje da je i on imao takvo mišljenje o stepenu retkosti materijala.

Zahvaljujući poslednjim eukcionim prodajama pružena nam je prilika da se upoznamo sa još tri do četiri pisma Tuzle. Prema datumima pisama ili prema korišćenim poštanskim markama sada možemo da tvrdimo, da upotreba poštanskog žiga Tuzla nije započela pre 1872/73. godine. To upravo potvrdjuje našu, već iznetu tezu, о početku rada pošte u Tuzli, kao prvoj pošti sa sopstvenim poštanskim žigom i potpunom manipulacijom.

U grupi pošta sa istovetnim tipom žiga i po nekom od mogućih principa izlaganja turskih pošta u BiH, dolaze pošte BRČKO i LIVNO, kao osma i deveta pošta po redu.

Verovatno da su i ove pošte (slično Tuzli) započele sa radom približno u isto vreme ili možda jednu godinu kasnije iako minimalna, sačuvana dokumentacija nam ipak može biti korisna).

Žig turske Brčke koliko nam je poznato vidjen je do danas samo na jednoj celini – koverti sa uštampanom markom od 60 para Duloz izdanja iz 1869. godine; dok je nepoznato iz koje godine dokument potiče.

Kod Livna (Ihlivno) situacija je još delikatnija. Žig je dosada poznat samo na jednom trojcu maraka Duloz izdanja. Poslednji put je prodato na aukciji 1999. godine i nalazi se danas u kolekciji poznatog kolekcionara BiH.

U nastavku predstavljamo crtežom poštanske žigove Brčkog i Livna.

Kao poslednje dve turske državne pošte otvorene na području BiH do austrougarske okupacije, koje uslovno obeležavamo kao desetu i jedanaestu poštu, ostaju VIŠEGRAD i BIJELJINA.

Obe pošte karakteriše isti i još nepredstavljen tip poštanskog žiga – dvokružna kružnica, ali znatno veća nego kod žigova Sarajeva i Mostara. Ovaj tip žiga bio je široko korišćen u mnogim delovima Carevine od početka 80-tih godina do početka XIX veka.

Ono što smo izneli o retkosti sačuvane dokumentacije prethodne dve pošte (Brčko i Livno) važi i za pošte Višegrad i Bijeljina.

Zbog toga ni ovde ne možemo preciznije odrediti početak rada pošta i upotrebe