Filatelista

34 prometu od 4. do 6. jula 1945. godine a da su već 6. jula povučene iz razloga što je njihovo pretiskivanje izvršeno na nepravilan način.

Interesantno je da provizorna izdanja Split (1-21. mart 1945.), Cetinje (1. mart 1945.), Mostar (28. april 1945) i Zagreb (20. jun 1945.), pored punog naziva države DFJ nose kao pretisak i petokraku, a samo sarajevsko (7. juli 1945.) i beogradsko izdanje (2 vrednosti okupacijskih maraka Srbije od 14. i 16.12.1944. godine, manastiri sa mrežom) sadrže i grb nove države. Senta je tu bila u kompromisnom rešenju sa petokrakom i samo sa tekstom “Jugoslavija”. Ali, politička greška je ipak moguća, jer odluka o grbu i tačnom nazivu države usvojena je još krajem novembra 1943. godine, na Drugom zasedanju AVNOJ-a, te je ito mogao biti mogući razlog nepriznavanja ovog izdanja.

Specijalni katalog maraka FNR Jugoslavije, kojije 1948. god.izdao Filatelistički savez Hrvatske u Zagrebu, obrađuje ove marke u poglavlju ”Neslužbena izdanja” zajedno sa sarajevskim izdanjem. U relativno skromnoj obradi, kaže se između ostalog: “U Senti je gradski NO uz naknadno odobrenje okružnog NO u spomen na oslobođenje dao pretiskati izvjesnu količinu mađarskih franko i porto maraka s petokrakom i datumom gore “8.X.1944” a nazivom “Jugoslavija” dolje”. A onda, iza katalogizacije, bez navođenja izvora podataka, kaže se i: “Ministarstvo pošta je rješenjem broj 7781 – I/45 od 12.09.1945. godine ustanovilo da su ove marke pretiskane i izdane bez njegovog odobrenja u vrlo malim količinama i u špekulativne svrhe, pa je rješilo, da se tim markama ne prizna svojstvo poštanskih maraka”.

Ono što je pritom zanimljivo, jeste podatak da se izdavač ovog kataloga u predgovoru zahvaljuje najzaslužnijim saradnicima, među kojima se poimence navodi i ing. Verner Mirko (Novi Sad). Naravno, u ovom katalogu ne pominje se da je senćansko izdanje izašlo 20. oktobra, odnosno povodom oslobođenja Beograda.

Vrednosnice

U većcitiranom delu teksta ing. Vernera iz 1947. godine, koji vredi ponoviti, kaže se:"”Komanda Mjesta u Senti stavila je prijedlog još početkom novembra mjeseca 1944. Komandi Vojne oblasti za BBB u kojem je ukazala na mogućnost preštampavanja preostalih mađarskih poštanskih maraka i vrednosnica, ali do toga nije došlo, jer je već međuvremeno pokrenuta akcija za preštampavanje zalihe maraka preostalih na području Srbije”. To znači da su u međuvremenu pronađene dodatne količine preostalih mađarskih maraka i da je predlog postojao da se njihovom preštampom pokriju potrebe cele tadašnje oblasti BBB – Banat, Bačka, Baranja. Ali, isto tako i preštampa vrednosnica, ato znači celina, dopisnica pre svega, koje je mađarska poštanska uprava koristila do tada na tom području.

Može se pretpostaviti da su “početkom novembra mjeseca 1944” u tom pravcu učinjeni i konkretni predlozi ii da potom osnovu nastaje jedna, po tiražu potpuno neizvesna količina provizornih dopisnica koje za podlogu imaju mađarske poštanske celine iz tog perioda. Korišćene su dopisnice od 8 i 18 filera, kao i dopisnica za vojnu poštu. Na prvu od 8 filera, dolepljene su dve mađarske redovne poštanske marke od 5 filera, a onda je preko njih stavljen pretisak sa tekstom “D.F. Jugoslavija”, 7 horizontalnih i po stranama zatvorenih linija i velikim slovima ispod toga "dopisnica”, u crnoj boji, ćiriličnim pismom. Preko utisnute mađarske marke uštampane u celini stoji pretisnuto “8.X.1944”, petokraka zvezda, u donjem levom uglu brojka 20, desno od nje su 4 kraće linije, aispod nje 3 tanke duže linije, takođe u crnoj boji. Jednom debljom linijom, koja nije sasvim precizno postavljena prekriva se iznad datuma prethodna nominala dopisnice. Dopisnica od 18 filera sadrži identičan pretisak, ali nema dolepljenih maraka. Dopisnice su inače od